برقراری عدالت اجتماعی در شهرها به معنی در دسترس‌پذیر بودن خدمات شهری برای تمامی شهروندان، یکی از ابتدایی‌ترین مؤلفه‌های حقوق شهروندی است. شهر دسترس‌پذیر که در علوم شهرسازی به آن توجه ویژه‌ای شده، موضوع بسیار مهمی است که علی‌رغم انتظار در شهرهای امروزی آن‌گونه که باید و شاید به آن پرداخته نشده است. عدم مناسب‌سازی و استانداردسازی شهر برای معلولان یکی از این موارد است که علاوه بر نقض حقوق شهروندی معلولان و جانبازان، بسیاری از فرصت‌ها ازجمله مشارکت در امور اجتماعی، تحصیل، ازدواج و اشتغال را از این اقشار گرفته است.
ناگفته نماند که مناسب‌سازی فضای شهری، در قالب شعار توسط مدیریت شهری و دستگاه‌های متولی مطرح می‌شود؛ اما در واقعیت شاهد کار اجرایی خاصی از سوی مسئولان نیستیم و مشکلات شهر برای معلولان همچنان به قوت خود پابرجاست. ایسنا در این گزارش به بررسی هرچه بیشتر این موضوع پرداخته است.
وقتی شهرداری چشم بر مناسب‌سازی شهر بسته است
محمد خانبان یکی از شهروندانی است از ناحیه پا دچار معلولیت است و روزگار او را ویلچرنشین کرده است. وی که مناسب‌سازی فضای شهری را یکی از مطالبات جدی خود می‌داند، در گفت‌وگو با ایسنا اظهار می‌کند: متأسفانه روال مناسب‌سازی در قزوین برای سال‌های زیادی پشت‌پرده بی‌توجهی مانده بود اما در چند سال اخیر شاهد برخی اقدامات و توجهات در این زمینه بوده‌ایم.
این شهروند قزوینی می‌گوید: متأسفانه بسیاری از پیاده‌روها به دلیل ایجاد بست برای موتورسواران، تردد را برای افراد ویلچری سخت کرده است. همچنین فضای ورودی بسیاری از مانَک‌ها و فضای سبز برای معلولان مناسب نیست.
وی ادامه می‌دهد: دسترسی بسیاری از شهروندان‌معلول، به برخی ساختمان‌های اداری بسیار سخت است و همین موضوع سبب‌شده تا بسیاری از امور روزمره ما، اسباب زحمت برای اطرافیانمان شود.
خانبان با اشاره به وجود پله‌های زیاد در برخی مراکز و عدم تعبیه رمپ با شیب مناسب در برخی بانک‌ها و مراکز تجاری بیان می‌کند: متأسفانه در طراحی مراکز عمومی مانند بانک‌ها دسترس‌پذیر بودن آن برای شهروندان دارای معلولیت و یا جانباز دیده نشده است و دستگاه‌های متولی همچون شهرداری بدون کارشناسی صحیح اقدام به اخذ پروانه پایان‌کار کرده‌اند.
وی می‌گوید: همان‌طور که پیش‌تر گفتم در سه سال اخیر اقدامات کوچکی در خصوص مناسب‌سازی فضای شهری برای معلولان همچون مناسب‌سازی ورودی برخی بوستان‌ها ازجمله بوستان هشت‌بهشت انجام‌شده؛ اما به‌طورکلی مشکلات اصلی معلولان در قبال دسترس‌پذیری شهر به قوت خود پابرجاست.
این شهروند بیان می‌کند: عدم استفاده از برخی امکانات تفریحی ازجمله شهربازی، استفاده از ناوگان حمل‌ونقل عمومی از دیگر مواردی است که انتظار می‌رود مدیریت شهری برای معلولان و جانبازان سهم قائل شود.
برای اطلاع هرچه بیشتر از اقدامات شهرداری در خصوص مناسب‌سازی شهر برای معلولان و افراد ویلچری به سراغ مشاور شهردار قزوین در امور مناسب‌سازی فضا و زیرساخت شهری رفتیم.
رویکرد مثبت شهرداری در مناسب‌سازی شهر
حسن رجبی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار می‌کند: خوشبختانه شهرداری بارویکردی مثبت، نسبت به مناسب‌سازی شهر نگاه می‌کند. مناسب‌سازی فضای شهری، در وهله اول باید برای مدیریت شهری تبیین شود تا منصه ظهور برسد. در همین راستا نیز اقدام به برگزاری کارگاه‌هایی برای توجیه سرمایه انسانی اعم از مدیران، کارکنان و عوامل اجرایی کرده‌ایم و در مرحله دوم، این آموزش‌ها برای پیمانکاران طرف قرارداد با شهرداری برگزار خواهد شد.
مشاور شهردار قزوین بیان می‌کند: در بحث مناسب‌سازی اقداماتی ازجمله تهیه و نصب موزائیک‌های هشداردهنده، پایه‌های روشنایی، رمپ، آسانسور، نرده‌ها، دستگردها، سرویس‌های بهداشتی استاندارد در سطح شهر، خدمات حمل‌ونقل عمومی و حتی مسائل مرتبط با دسترس‌پذیری کودکان نیز موردتوجه قرارگرفته است.
وی ادامه می‌دهد: قزوین باوجود داشتن فاصله تا نقطه ایده‌آل، پیشرفت خوبی در زمینه مناسب‌سازی داشته و سال گذشته نیز شهرداری قزوین در زمینه بهبود وضعیت فضا و زیرساخت شهری موفق به کسب رتبه در کشور شده است.
رجبی توضیح می‌دهد: الزام اضافه کردن تیک مناسب‌سازی در برگه گزارش مهندس ناظر از پیشنهادهایی بود که بنده به‌عنوان مشاور شهردار در مناسب‌سازی فضای شهری، ارائه کردم و مورد موافقت و استقبال سازمان نظام‌مهندسی ساختمان و تصویب ستاد مناسب‌سازی فضای شهری قرار گرفت.
بهزیستی در امر مناسب‌سازی فضای شهری، نیازمند اختیار است
علی دهباشی‌پور، مدیرکل بهزیستی قزوین در گفت‌وگو با ایسنا اظهار می‌کند: بهزیستی یکی از دستگاه‌های متولی در امور مناسب‌سازی است اما واقعیت این است، علاوه بر آنکه بهزیستی دارای وظیفه در این خصوص است، قدرت اجرایی و اختیار کافی ندارد.
وی ادامه می‌دهد: بهزیستی در مناسب‌سازی شهر تنها نقش توصیه‌ای دارد که متأسفانه دستگاه‌های اجرایی گوششان به توصیه بدهکار نیست. در این راستا برخی مدیران کل بهزیستی سراسر کشور درخواست اختیار کرده‌اند که در حال بررسی است.
دهباشی‌پور می‌گوید: با روی کار آمدن، رجحانی، معاون امور عمرانی استاندار برخی اصلاحات در این خصوص و سایر پروژه‌های عمرانی صورت گرفته است.
وی اظهار می‌کند: بر اساس قانون، باید ورودی ادارات، پیاده‌رو، سطح شیب‌دار و پارکینگ، سرویس بهداشتی و آسانسورها از استاندارد لازم برای استفاده جانبازان و معلولان در مراکز، ادارات و مجتمع‌های عمومی مناسب‌سازی شوند.
مدیرکل بهزیستی قزوین ادامه می‌دهد: همه دستگاه‌های دولتی بر اساس آئین‌نامه اجرایی موظف بودند تا آذر ماه بحث مناسب‌سازی خود را به اتمام برسانند که امیدواریم این امر تحقق‌یافته باشد.
وی با اشاره به زرد بودن میانگین مناسب‌سازی قزوین در کشور، می‌گوید: قزوین به لحاظ رنگ‌بندی در رتبه و جایگاه خیلی بدی قرار ندارد اما تا رسیدن به نقطه ایده‌آل فاصله دارد.
به گزارش ایسنا، ناتوانان جسمی، معلولان و جانبازان، بخشی از مردم جامعه هستند که همچون سایرین نیازمند دسترسی و استفاده از تجهیزات و فضاهای شهری هستند. اما وجود برخی موانع به‌خصوص در نحوه طراحی، معماری و شهرسازی، بسیاری از فضاهای شهری به‌ویژه معابر عمومی، پارک‌ها و فضای سبز را فاقد شرایط لازم برای برآورده ساختن نیازهای دسترسی افراد معلول کرده است. بی‌تردید بسترسازی حضور مستقل معلولان در جامعه به استقلال فردی و شکوفایی استعدادها و توانمندی‌های آنان و کاهش مشکلات روحی، روانی و جسمی فرد معلول و اطرافیان وی منتج خواهد شد. بنابراین لازم است برای ارتقای سلامت جسم و روح شهروندان و همچنین مشارکت حداکثری آنان، فضای شهر به سمت مناسب‌سازی رود و این مسئله برای مسئولان استانی تبیین شود.
نظر شما