مسعود فیروزی، سرپرست بهزیستی خراسان رضوی در گفت‌وگوی تفصیلی با خبرنگار صبح توس، با اشاره به شرح وظایف بهزیستی کل کشور اظهار کرد: سازمان بهزیستی در سال ۵۹ به همت شهید فیاض بخش و با ادغام حدود ۱۶ سازمان، موسسه، انجمن و گروه‌هایی که کارهای عام‌المنفعه انجام می‌دهند، شکل گرفت و بعدها بحث حمیات از افراد دارای معلولیت هم به آن افزوده شد.
وی افزود: از همان آغاز فعالیت‌های بهزیستی دغدغه‌های زیادی وجود داشت، اما با این وجود و با تمام وظایف و فعالیت‌ها، این سازمان تاکنون عملکرد قابل قبولی داشته است.
۵۰ وظیفه و ۱۵۰ فعالیت در دستور کار بهزیستی است
سرپرست بهزیستی خراسان رضوی با بیان اینکه بیش از ۵۰ وظیفه و ۱۵۰ فعالیت در دستور کار بهزیستی است، بیان کرد: بهزیستی به عنوان مولود انقلاب خوش درخشیده و شاید ازجمله نهادهایی‌ها باشد که بیشترین تعداد فعالیت‌ها را در حوزه وظایف خود انجام می‌دهد.
فیروزی تصریح کرد: بهزیستی علی رغم اینکه آسیب‌پذیرترین، نیازمندترین و گرفتارترین بخش از جامعه را تولیت کرده و منابع بسیار محدود و نیازهای بسیار نامحدود دارد، توانسته تا حد توان در راستای رفع مشکلات، توانمندسازی، پیشگیری از بسیاری از مشکلات و آسیب‌ها و چالش‌ها وظایف خود را پیگیری کند.
عدالت محوری و ارتقای منزلت اجتماعی، سرلوحه بهزیستی خراسان رضوی
وی با بیان اینکه سرلوحه بهزیستی خراسان رضوی عدالت محوری و ارتقای منزلت اجتماعی است، گفت: عدالت به این معنا نیست که همه چیز باید دقیقا به صورت برابر تقسیم شود بلکه باید تمام نیازها، اولویت‌ها، مسئله‌ها و موارد اورژانسی ارزیابی شده و بر اساس منابع و امکاناتی که در اختیار است، این منابع توزیع شود.
فیروزی با تاکید بر اینکه عدالت به عنوان یک فرهنگ سازمانی می‌تواند از درون سازمان به بیرون انتشار داده شود، تصریح کرد: دستگاه‌های اجرایی، سازمان‌ها و مردم باید بدانند که در رابطه با بسیاری از مشکلاتی که بهزیستی آن‌ها را پیگیری می‌کند، وظیفه ندارد، بلکه اشتغال، مسکن، آموزش، دانشگاه، ورزش و فرهنگ مسائلی از جامعه هدف ما هستند که دستگاه‌های زیادی در قبال آن‌ها وظیفه دارند و ما هم باید تسهیل‌گری کنیم.
سرپرست بهزیستی خراسان رضوی افزود: کودکان کار، زنان آسیب‌دیده، اعتیاد، دختران در معرض آسیب، خانواده‌های بی سرپرست و بد سرپرست و افراد دارای معلولیت از جمله جامعه هدف ما هستند که بیش از ۱۰ دستگاه نسبت به آن‌ها وظیفه و مسئولیت دارند.
وی ادامه داد: نباید این برداشت وجود داشته باشد که اگر اتفاقی افتاد، انگشت اتهام و ادای تکلیف فقط به سمت بهزیستی نشانه برود؛ ما تعامل را با سایر دستگاه‌های برون سازمانی در دستور کار داریم.
اجرای طرح‌های توانمندسازی کودکان کار در بهزیستی خراسان رضوی
فیروزی با اشاره به موضوع کودکان به عنوان یکی از سرفصل‌های فعالیت‌های بهزیستی، عنوان کرد: اساسا در مورد کودکان واژه‌ای به نام بازپروری نداریم و می‌توانیم از واژه‌های زیباتری مانند توانمندسازی استفاده کنیم.
سرپرست بهزیستی خراسان رضوی ادامه داد: آسیب‌هایی که کودکان در معرض آن هستند معمولا توسط اورژانس ۱۲۳ شناسایی شده و بر اساس شرایط خاص خود تفکیک و به مراکز مخصوص ارجاع می‌شوند.
وی بیان کرد: ممکن است یک کودک از نظر سرپرست دچار مشکل باشد که با حکم قضایی در خانه‌های فرزندان ما پذیرش می‌شوند، یا اگر کودکی دچار اعتیاد باشد جزو افراد آسیب‌دیده و مورد آزار قرار گرفته محسوب می‌شود که اول برای درمان او اقدام شده و بعد از درمان در مراکز ما ساماندهی می‌شوند.
سرپرست بهزیستی خراسان رضوی مسئله کودک کار را یکی از مسائل پیش‌روی کودکان دانست و تصریح کرد: از نگاه جامعه شناسی باید بررسی کنیم که آیا کودک به عنوان تفریح کار می‌کرده یا صرفا به خاطر یک رفتار و عادت اشتباه وارد کار شده و یا نیازی در خانواده بوده که این کودک ناچار شده کار کند؟ بر اساس قانون کار کردن برای کودکان ممنوع است و دستگاه‌های متعددی از شهرداری گرفته تا بهزیستی و دستگاه‌های قضایی وظیفه دارند که نگذارند کودکان کار کنند.
فیروزی افزود: اتفاق خوبی که امروز با همکاری شهرداری، شعبه سرپرستی قضایی، بخش خصوصی و برخی خیران در حال رخ دادن است، اجرای طرح‌های توانمندسازی کودکان کار است؛ کودکان کار پس از شناسایی، تحویل بهزیستی می‌شوند و در مراکز سازمان، توانمند می‌شوند؛ در این میان باید وضعیت خانواده‌ها هم مورد بررسی قرار بگیرد که اگر نیاز به حمایت دارند، تحت حمایت قرار بگیرند.
وی بیان کرد: در رابطه با مشکل کودکان کار عوامل فرهنگی، اقتصادی، حاشیه نشینی، اعتیاد در خانواده و طلاق به عنوان مسئله دخالت دارند و اگر تمام این مسئله‌ها ساماندهی شوند به خودی خود دیگر کودک کاری نخواهیم داشت.
فیروزی اضافه کرد: در رابطه با کودکان کار با همکاری شعبه سرپرستی دادستانی طرح‌هایی در حال انجام است که کودکان را هرچه زودتر بازتوان کرده و عزت نفس و اعتماد به نفس از دست رفته آن‌ها را احیا کنیم تا این افراد به عنوان افراد موثر در جامعه بتوانند نقش آفرینی کنند.
سرپرست بهزیستی خراسان رضوی با اشاره به طرح «سایه‌بان مهر» گفت: بهزیستی علی رغم اینکه برای این مسئله اعتبار ویژه‌ای ندارد، همکاری لازم را با شعبه سرپرستی انجام داده و برای اجرای طرح به مجموعه طرف قرارداد یارانه می‌دهد؛ در حال حاضر هم به دلیل اینکه عملکرد مجموعه موردپذیرش قرار نگرفت، فک قرارداد شد و دوباره مناقصه گذاشتیم تا گروه جدیدی که شرایطش را دارد، کار را قبول کند.
نادیده گرفتن هر قشری از جامعه باعث از بین رفتن کل جامعه می‌شود
وی تصریح کرد: در رابطه با بحث ساماندهی موضوعاتی همچون کودکان کار باید برای دستگاه‌هایی همچون اداره کل ورزش و جوانان، فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان تبلیغات، اداره کل کتابخانه‌ها، رسانه‌ها و دستگاه‌هایی که توان اقتصادی دارند، نقش‌های پررنگ تری تعریف شود تا در یک چرخه باطل قرار نگیریم.
فیروزی بیان کرد: ما در یک اکوسیستم قرار داریم و نادیده گرفتن هر قشری از جامعه باعث از بین رفتن کل جامعه می شود؛ اگر نگاه اکوسیستمی داشته باشیم دیگر مشکل کودک متکدی و کودک کار مشکل خود او نیست، بلکه مشکل همه ما است.
یک چهارم خانه فرزندان کشور در خراسان رضوی است
سرپرست بهزیستی خراسان رضوی با اشاره به وضعیت فعالیت مراکز نگهداری کودکان تحت نظر بهزیستی، افزود: صفر تا سه سال کسانی هستند که تحت عنوان نوزاد، نوباوه، کودک در مراکز شیرخوارگاه ما نگهداری می‌شوند، بعد از آن از چهار سال تا ۶ سال یک تقسیم بندی داریم؛ برای نگه داری از هفت تا ۱۳ و از ۱۴ تا ۱۸ یعنی در سه رده سنی نگهداری می‌شوند؛ در خانه فرزندان بیش از ۹۰ خانه فرزند در استان خراسان رضوی وجود دارد که تقریبا نزدیک به نیمی از خانه‌های فرزندان کشور را در بر می‌گیرد و تقریبا نیمی از این‌ها در مشهد هستند و ۱۶۰۰ فرزند هم در این خانه‌ها در رده‌های سنی مختلف نگهداری می‌شوند.
وی اضافه کرد: استان خراسان رضوی شاید به تنهایی خانه‌های فرزندانش از ۱۰ استان دیگر بیشتر باشد و به تنهایی یک چهارم کل فرزندان خانه‌های فرزند کشور را نگهداری می‌کند، در صورتی که جمعیت خراسان رضوی یک دوازدهم کشور است ولی آمار فرزندان ما یک چهارم کشور است و دلایل متعددی دارد شاید بحث‌های حاشیه نشینی مشهد بی تاثیر نباشد؛ همچنین مرزی بودن شهرهای استان خراسان هم بی تاثیر در این مسئله نیست.
فیروزی عنوان کرد: بسیاری از کودکانی که به عنوان کودک کار با توجه به زائرپذیر بودن و توریست پذیر بودن شهر مشهد برای کار و موارد مشابه به مشهد مراجعه می کنند، این تراکم را در خراسان رضوی بالا بردند.
سرپرست بهزیستی خراسان رضوی خاطرنشان کرد: در دور افتاده‌ترین شهرهای ما خانه‌های فرزندان داریم که خداروشکر تقریبا رضایت بخش است؛ موسسه‌هایی که نسبت به نگهداری اقدام می کنند، بهزیستی نظارت لازم را بر آن‌ها دارد.
وی افزود: با معاون دادستان و رئیس شعبه سرپرستی پیش نویس تفاهم نامه‌ای را را امضا کردیم که از نظر تحویل هوشمند و کارشناسی کودکان به خانواده‌ها و کنترل و نظارت به خانواده‌هایی که کودکانشان را تحویل دادیم و هم توجه به خانواده‌ها از نظر بحث‌های کارشناسی و آموزش و مسائل دیگر را پیگیری می‌کند.
معتقد به روشی استاندارد برای خانه فرزندان هستیم
فیروزی در ادامه با بیان اینکه ساختمان‌هایی که مربوط به بخش‌های خصوصی هستند، الزامی نداریم ملک متعلق به خودشان باشد یا نوساز تصریح کرد: بر اساس دستورالعمل‌های کمیسیون ماده ۲۶ ساختمان‌ها باید شرایطی داشته باشند؛ ساختمان‌ها باید گواهی استحکام بنا داشته باشند، تاییدیه آتش نشانی اخیرا اضافه شده که آتش نشانی بسته به وسعت بنا و طبقات ساختمان باید امکاناتی از قبیل کپسول و آب پاش داشته باشند؛ از نظر بهداشتی هم باید تاییدیه بگیرند و از نظر تخصصی هم باید متراژی که مدنظر ما است و مشخصه‌هایی که برای نگهداری فرزندان با هر ظرفیتی که برای فرزندان مطرح است، رعایت کنند
وی تاکید کرد: هر خانهای که این مشخصات را نداشته باشد حتما تذکر برای جابجایی داده می‌شود و اگر اصلاح نشود اخطار و در صورت عدم اعتنا، تعطیل خواهد شد، اما طبیعی است خیریه‌هایی هستند که امکان دارد خیلی فعال تر باشند و افراد خیر بیشتری در آنجا حضور داشته باشند و ساختمان های نوساز و لوکس داشته باشند.
سرپرست بهزیستی خراسان رضوی با بیان اینکه با خانه‌های لاکچری برای تربیت کودکان مخالفیم، بیان کرد: در برخی از خانه‌های فرزندان که می‌رویم، می‌بینیم بهترین پوشاک و غذاها و امکانات فوق العاده تغذیه و خواب و استراحت و آموزش که حتی امکان دارد ما در خانواده برای فرزندان خود چنین امکاناتی را نداشته باشیم، در اختیار کودکان قرار دارد.
فیروزی گفت: ما معتقد به یک روش استاندارد برای زندگی کردن افراد در خانه‌های فرزندان هستیم؛ معتقدیم باید بیشتر به آموزش این‌ها پرداخته شود و از جنبه‌های جامعه شناختی و روان شناسی به قضیه نگاه کنیم.
وی تصریح کرد: اصرار ما اصلا بر این مسئله نیست، اگرچه بعضی از خانه‌های فرزندان خیلی لوکس هستند و این به نگاه خیر و نوع دوستانه و شرافت افراد بستگی دارد ولی در رابطه با خانواده‌های فرزندان نگاه صرفا عاطفی و احساسی- هیجانی می‌تواند در توانمندی آن‌ها نه تنها نقش مثبتی ایفا کند، بلکه نقش منفی هم داشته باشد.
تعداد بالای خانه فرزندان به معنی اثربخش بودن نیست
سرپرست بهزیستی خراسان رضوی اضافه کرد: بهزیستی شرایط را فراهم می‌کند تا فرد بعد از ۱۸ سالگی با دریافت یک کمک هزینه ترخیص شود و از آن به بعد مجبور است کار و تلاش کند و مدت‌ها مستاجر باشد، ازدواج کند و خانه کوچکی تهیه کند.
فیروزی عنوان کرد: برای تعداد خانه فرزندان مشکلی نداریم، اما باید منطقی و هوشمندانه و واقعی یک ظرفیتی ایجاد کنیم و اگر بخواهیم کارشناسی به قضیه نگاه کنیم باید اول برآورد داشته باشیم به معنای واقعی چند فرزند داریم که امکان نگهداری آن‌ها در دل خانواده نیست و بعد برای آن‌ها ظرفیت ایجاد کنیم؛ اشتباه آنجا اتفاق می‌افتد که اول مرکز ایجاد می‌کنیم و بعد برای این مراکز دنبال فرزند می‌گردیم و بعد چون ظرفیت خالی است خیلی سخت‌گیری نمی‌کنیم.
وی ادامه داد: خیلی وقت‌ها وقتی خانه فرزندانی درست می‌شود و خالی هست فرد امکان دارد برود از سایر استان‌ها به دنبال فرزند برای پر کردن آنجا باشد؛ وقتی از استان دیگری بیایند از خانواده و زیستگاه خیلی دور می‌شوند و امکان دارد در بحث فرهنگی در یک زیست بومی زندگی می کرده که از لحاظ فرهنگی بسیار متفاوت است و این تضاد فرهنگی برای کودک ایجاد کند.
سرپرست بهزیستی خراسان رضوی اضافه کرد: بالا بودن تعداد خانه‌های فرزندان صرفا به معنی اثربخش بودن نیست و باید ببینیم چه مقدار ظرفیت نیاز داریم و چه مقدار افراد را می توانیم به خانواده ها تحویل بدیم و خانواده‌ها را تحت حمایت قرار داده و توانمند کنیم تا بتواند در کنار خانواده زندگی کند.
فیروزی عنوان کرد: اداره کل بهزیستی خراسان رضوی حدود ۱۲۰۰ نیروی انسانی دارد، اما استان پهناوری است و فعالیت‌های بسیار گسترده‌ای داریم؛ در بخش‌های تخصصی چندین سال است که حتی ۱۰ درصد بازنشستگان هم جذب نیرو نداریم.
۱۳۰ هزار فرد دارای معلولیت تحت پوشش بهزیستی خراسان رضوی هستند
وی در ادامه اظهار کرد: ۱۳۰ هزار فرد دارای معلولیت تحت پوشش بهزیستی خراسان رضوی هستند و حدود ۷۰ هزار نفر دیگر نیز در بخش‌های دیگر تحت پوشش قرار داریم؛ همچنین به ۲۰۰ هزار پرونده خانوادگی نیز ارائه خدمت می‌کنیم.
سرپرست بهزیستی خراسان رضوی بیان کرد: خانه امنی برای زنان در معرض آسیب ایجاد کردیم که با خاطر جمع در آنجا زندگی کنند.
فیروزی تصریح کرد: از طرف دیگر با همکاران و دستگاه قضایی و اورژانس اجتماعی همسران و شرایط خانه را مهیا کردیم تا فرد به زندگی خود برگردد؛ این همه توانمندسازی و این همه مراکز آموزش افراد دارای معلولیت و مراکز معتادان متجاهر و کمپها ترک اعتیاد و مراکز مشاوره مراکز مددکاری نزدیک به ۲۰۰ مرکز زندگی مثبت گاهی اوقات باید سراغ آن‌ها رفت و خدا قوتی عرض کنیم.
وی ادامه داد: ضریب خطا بر اساس وظایفی که بهزیستی انجام می‌دهد، بسیار پایین‌تر از چیزی است که تصور می‌شود؛ رسانه‌ها باید مطالبه‌گر باشند و وقتی مسائل را با هدف اینکه خطاهای کار را پوشش بدهیم، اطلاع‌رسانی کرد، ما استقبال می‌کنیم.
مطالبه رسانه‌ها از بهزیستی با نگاه رفع مشکلات و معضلات جامعه باشد
سرپرست بهزیستی خراسان رضوی در ادامه با اشاره به موضوع خودکشی دختر ۱۵ ساله در مشهد عنوان کرد: رسانه‌ها یکی از ارکان دموکراسی در کشورها هستند و اگر با نگاه رفع مشکلات و معضلات وارد جامعه شوند، بسیاری از مشکلات حل می‌شود.
فیروزی اضافه کرد: در رابطه با مسئله‌ای مثل خودکشی امروزه در دنیا یک نظریه علمی است و حتی تحقیقات شده، وقتی اتفاق نادری مثل خودکشی انجام می‌شود، بیان می‌کنند به آن نپردازید، چرا که می‌تواند آمار را در سایر افراد بالاتر ببرد و باعث عادی انگاری در سایر افراد شود و همزاد پنداری‌ها را در افرادی ایجاد کند در افرادی که شرایط خود را با شرایط فرد خودکشی کننده بررسی می‌کنند.
وی تاکید کرد: رسانه موفق یک رسانه نقطه زن است و جامعه هدف و مخاطب خود را مشخص کرده و نقطه زن وارد هدف می‌شود، نه اینکه بیایم یک محوطه وسیعی را بمباران رسانه‌ای کنیم برای اینکه مخاطبانی که ما مد نظر داریم متوجه بشوند یا نشوند، به خصوص رسانه‌هایی که به مسائل اجتماعی می‌پردازند باید تک تک هدف‌ها را شناسایی و مسئولان را به خودشان بیاورند.
سرپرست بهزیستی خراسان رضوی افزود: اگر بخواهیم در حوزه توانبخشی به افراد معلولیت به رسانه‌ها در رابطه با میزان کمکی که کردند، نمره بدهیم، از ۱۰۰ بین ۹۰ تا ۱۰۰ می دهیم؛ به همین خاطر در طول ۹ دوره ارزیابی ۶ دوره اول کشور، ۲ دوره دوم کشور و یک دوره سوم کشور شدیم و یکی از دلایل اصلی آن همکاری ما با رسانه و به‌عکس است.
فیروزی تصریح کرد: یکی از رسانه‌های موثر که می‌تواند به ما امروز کمک کند، صداوسیما است، هرچند امروز فضای مجازی صداوسیما را هم تحت تاثیر قرار داده است؛ ما با صداوسیما ارتباط داریم و باید تفاهم‌نامه‌ها در بحث آموزش را بیشتر کنیم.
۶۰۰ هزار نفر با بهزیستی خراسان رضوی در ارتباط هستند
وی بیان کرد: وقتی ۶۰۰ هزار نفر یعنی ۱۰ درصد کل استان خراسان رضوی ارتباط با بهزیستی دارند، حداقل به اندازه ۱۰ درصد برنامه‌ها باید به این نهاد پرداخته شود وگرنه پرداختن به مسئله اعتیاد، کودک آزاری نیازهای افراد دارای معلولیت و مناسب‌سازی، شرایط ویژه تری را ایجاب می‌کند.
سرپرست بهزیستی خراسان رضوی اظهار کرد: ما هم باید محتوا تولید کنیم و رابطه بهزیستی با رسانه‌ها باید یک رابطه دو طرفه باشد.
فیروزی با تاکید بر اینکه خراسان رضوی به دو دلیل شرایط ویژه‌تری در آسیب‌های اجتماعی نسبت به سایر استان‌ها دارد، گفت: این عدد بالایی که در حاشیه شهر زندگی می‌کنند، می‌توانند اگر به آن توجه نکنیم میزان آسیب‌های اجتماعی را بالا ببرند.
وی با اشاره به اینکه کرونا باعث افزایش بیکاری شده است، تصریح کرد: بیکاری مشکلات اقتصادی را افزون می‌کند، مشکلات اقتصادی معضلات خانواده را زیاد می‌کند و باعث می‌شود این حلقه‌های معیوب در هم تنیده شوند.
سرپرست بهزیستی خراسان رضوی عنوان کرد: مثلا اعتیاد باعث ایجاد طلاق و سپس ایجاد کودک طلاق، کودک کار، کودک آسیب دیده و سپس ایجاد معتاد و یک تشکیل زندگی و یک طلاق و یک کودک طلاق دیگر شود.
فیروزی ادامه داد: انتشار خبر درباره آسیب‌های اجتماعی بدون کارشناسی مسئله، می‌تواند حس عدم امنیت را به جامعه القا کند و این مسئله خودش مایه بسیاری از آسیب‌ها است.
۹۰ درصد معابر مشهد برای افراد دارای معلولیت قابل استفاده نیست
وی بیان کرد: مناسب‌سازی موضوع بسیار جدی است و خلاهای زیادی در این زمینه وجود دارد؛ در شهر مشهد چیزی در حدود ۹۰ درصد اماکن برای افراد دارای معلولیت قابل استفاده نیست و این در حالی است که افراد کم توان و ناتوان ۱۲ تا ۱۵ درصد جوامع جهانی را تشکیل می‌دهند.
سرپرست بهزیستی خراسان رضوی اضافه کرد: این ۱۵ درصد یعنی ۴۰۰ هزار نفر امکان دسترسی به بسیاری از تفریح‌گاه‌ها را ندارند هرچند در چند سال اخیر کارهای بسیار بزرگی با کمک رسانه انجام گرفت، اما معلولان دسترسی به بسیاری از مکان‌های عمومی و زیارتگاه‌ها را ندارند.
فیروزی در ادامه به بحث اشتغال معلولان پرداخت و گفت: پرداختن به مسئله بخشی از آن مربوط به فرهنگ‌سازی برای جامعه است و بخش دیگر کمک و همکاری دستگاه‌های دولتی و خصوصی را می‌طلبد.
مشکل عدم پذیرش نوزادان معتاد توسط بیمارستان‌ها حل شد
وی در پایان با تاکید بر اینکه در بحث نوزادان معتاد، سیستم بهداشت و درمان باید به‌عنوان یک بیمار آن‌ها پذیرش شوند، افزود: کودکان معتاد بعد از پذیرش و درمان، یا خانواده‌ای دارد که شرایط تحویل به خانواده موجود است که دستورقضایی صادر می‌شود و یا تحویل بهزیستی می‌شود و در مراکز شیرخوارگاه‌ها نگهداری می‌شود.
نظر شما