چرا مرگ و میر سالمندان بدلیل «کرونا» در مراکز نگهداری ایران کمتر از سایر کشورهاست؟

محمدنفریه در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه گروه‌های هدف سازمان بهزیستی کشور ریسک بالایی برای ابتلا به کروناویروس دارند، گفت: به همین دلیل سازمان بهزیستی بلافاصله بعد از شیوع این بیماری در چین کارگروه مقابله با بیماری‌های واگیردار خود را که سال‌هاست در سازمان مشغول به کار است، فعال کرد. به این ترتیب دستورالعمل‌های خاصی برای مراکز صادر شد که اولین دستورالعمل نیز برای پنجم بهمن ماه است. بخش زیادی از بخشنامه‌های سازمان بهزیستی کشور در خصوص این بیماری نیز قبل از اعلام اولین مورد رسمی ابتلا به این بیماری صادر شدند.

وی با بیان اینکه در مورد بیماری‌های همه‌گیر، پیشگیری نقش اصلی را ایفا می‌کند، افزود: به همین دلیل سازمان بهزیستی هم که براساس پیش بینی وزارت بهداشت احتمال زیادی می‌داد که این بیماری به زودی وارد کشور شود، شروع به انجام اقدامات پیشگیرانه کرد. به طوریکه در  ۲۷ بهمن ماه کلیه مراکز به شکل خودخواسته به حالت قرنطینه درآمدند. یعنی پذیرش موارد جدید، ترخیص افراد و ... ممنوع اعلام شد و دستورالعمل‌های بهداشتی به شکل شدیدتری دنبال شدند. در آن زمان هنوز نمی‌دانستیم که وضعیت بیماری در کشور به چه شکل خواهد بود و بعدا قرنطینه عمومی اعلام می‌شود، لذا سازمان بهزیستی در خصوص این موضوع نیز پیشگیری کرده و از تمامی مراکز خواسته بود تا برای ۳ ماه مواد بهداشتی و ضدعفونی کننده مورد نیاز خود را تهیه کنند.

رئیس کمیته پیشگیری از بیماری‌های واگیردار سازمان بهزیستی کشور ادامه داد: با توجه به گزارش‌های رسیده از کشورهای دیگر که حتی قبل از ما موارد مثبتی داشتند نشان می‌داد که موارد ابتلای سالمندان در این کشورها زیاد است. برای مثال در آمریکا دومین فوتی ناشی از این بیماری در یکی از مراکز سالمندان اتفاق افتاده بود. همچنین گزارش‌ها نشان می‌داد در کشورهایی مانند ایتالیا، اسپانیا، فرانسه موارد ابتلا به سالمندان زیاد است. این درحالی بود که درصد آلودگی ما نسبت به کشورهای دیگر بسیار کمتر بود.

نفریه با بیان اینکه مرگ و میر سالمندان با دقت رصد می‌شد، تصریح کرد: یکی از کارهای سازمان این بود که سامانه‌ای را راه اندازی کرد که به شکل آنلاین تعداد فوتی ها موارد مشکوک مثبت بستری و مثبت و مرگ مثبت یا مرگ در اثر بیماری‌های دیگر مانند آنفلوآنزا را نشان می‌داد. هم برای مراکز و هم برای مددجویانی که درسطح جامعه بودند این موارد ثبت می‌شدند. با این وجود آمار و ارقام کشور ما با کشورهای دیگر در حوزه سالمندان هم خوانی نداشت و کمتر بود. حتی ما نسبت به این موضوع شک کردیم که شاید مسئولان این مراکز موارد مذکور را در سامانه ثبت نکرده‌اند.

 وی در خصوص صحت سنجی این آمار نیز توضیح داد: ما هم همچون سایر ادارات مانند تامین اجتماعی و ... به سامانه ثبت احوال هم دسترسی داریم که اگر مددجویی فوت کرد نسبت به قطع مستمری و ... وی اقدام شود. به همین دلیل وارد بررسی این شدیم که آیا تعداد مرگ و میر در اسفند ۹۸ نسبت به اسفند ۹۷ تفاوتی داشته است یا نه؟ به این ترتیب این ارقام می‌توانست صحت آمار امسال را تایید کند.

نفریه ادامه داد: براساس بررسی های انجام شده ۴۰ هزار و ۹۰۰ نفر در اسفند ماه ۹۷ در مراکز ما بودند که این تعداد در اسفند ۹۸ به بیش از ۴۹ هزارنفر رسیده بود. به این ترتیب حدود ۹۰۰۰ نفر افزایش یافته بودند، اما آمارها نشان می‌داد تغییر معناداری در آمار مرگ و میر سالمندان در مراکز وجود ندارد. سپس آمار فروردین ۹۹ نسبت به فروردین سال گذشته مقایسه شد. در این بررسی‌ها هم نشان داد این آمار در فروردین ماه هم تفاوت معناداری نداشته است.

رئیس کمیته مقابله با بیماری‌های واگیردار سازمان بهزیستی کشور با بیان اینکه اگر تمام مرگ و میر را هم در سالمندان از کرونا حساب کنیم -که اینطور نیست - درصد قابل قبولی نسبت به کشورهای دیگر داشته‌ایم، افزود: یکی از دلایل این موضوع این است که از بهمن ماه ۹۸ به مراکز دستور العمل‌های خاصی فرستاده بودیم و فقط در این ماه حدود ۸ دستورالعمل تهیه و ارسال شده بود.  به همین دلیل فرایند پیشگیری ما خوب بود و حتی بار مراکز را به تدریج کم کردیم چون می دانستیم بالاخره بیماری وارد مراکز می‌شود و در عین حال شروع به حمایت از مراکز کردیم.

نفریه با تاکید بر اینکه برای مراکز نگهداری سالمندان سرانه ۵۳۰ هزار تومانی تا پایان اسفندماه به حساب مراکز واریز شد، اظهار کرد: این مبلغ علاوه بر یارانه آنها بود تا صرف تهیه مواد بهداشتی و ضدعفونی کننده شود. در آن زمان هنوز این سرانه به بهزیستی تعلق نگرفته بود و با وجود کمبود برخی از این اقلام این سازمان نسبت به تهیه آنها از بازار آزاد اقدام کرده بود.

وی ادامه داد: هفته قبل هم برای پرسنل این مراکز که غیردولتی هم هستند با استفاده از کمک بنیاد مستضعفان برای تمام این افراد نفری ۵۰۰ هزار تومان فقط به عنوان یک قدردانی واریز شد، چراکه این افراد سربازان گمنام سلامت بودند که به دنبال دیدگاه‌های انسانی مراکز را رها نکردند. در این مراکز کارکنانی بودند که به این بیماری مبتلا شدند؛ اما این مراکز هرگز رها نشدند. این در حالیست که این اتفاق در برخی از کشورهای پیشرفته افتاده بود. مجاهدت این افراد باعث شد تا مراکز ابتلای کمتری داشته باشند.

نفریه تصریح کرد: چون نقطه ضعف ما برای جلوگیری از ورود کرونا به مراکز تعویض شیفت پرسنل بود برخی از آنها در ایام عید حتی تا ۱۴ روز در مراکز حضور دائم داشتند تا با کاهش رفت و آمد آنها احتمال ورود بیماری به مراکز کاهش پیدا کند. پزشکان، پرستاران، مددیاران، مادریاران، پدریاران و  حتی کادر خدماتی آنها کار جمعی انجام دادند که تا این لحظه این بیماری به خوبی کنترل شده اما اگر وارد پیک بعدی آن شویم باید باز هم آمادگی لازم را پیدا کنیم.