به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل به نقل از خبرگزاری فارس؛ نجات کودکان کار از خیابان‌های تهران در روزهای سرد زمستان به همت اورژانس اجتماعی و نهادهای دیگر در حال انجام است و در این گزارش قصد داریم به تشریح فرایند این اقدام بپردازیم.
کودکان کار چه کسانی هستند؟کودکان کار افرادی هستند که کمتر از ۱۸ سال یا تمام را دارند، که به صورت محدود یا نامحدود درخیابان به سر می‌برند. افراد وضعیت مختلفی دارند، اعم از کودکی که هنوز با خانواده خود تماس دارد و از سرپناه برخوردار است یا کودکی که خیابان را خانه خود می‌داند و رابطه او با خانواده به حداقل رسیده یا اساساً چنین ارتباطی وجود ندارد.
۱۲۳ شماره تماس مرکز برای حمایت کودکان خیابانی اورژانس اجتماعی بهترین گزینه برای جذب و شناسایی کودکان است، به این علت که گشت‌زنی‌هایی را در سطح معابر و چهارراه‌ها انجام می‌دهد و بیشتر این کودکان را مردم به اورژانس اجتماعی معرفی می‌کنند.
سرانجام کودکان بعد از شناسایی و جذب توسط مددکار اجتماعی چه می‌شود؟
آنان به ۳ روش در مراکز اقامت، نگهداری می‌شوند:
۱- اقامت کوتاه مدت: حضور کودک خیابانی در مرکز اقامت حداکثر به مدت ۲۱ روز امکان پذیر است.
۲- اقامت میان مدت: حضور کودک خیابانی در مرکز اقامت بیشتر از ۲۱ روز تا یک سال امکان پذیراست.
۳-حضور کودک خیابانی بی‌سرپرست یا بدسرپرست در مراکز شبانه‌روزی تا پایان ۱۸ سالگی مطابق با آیین‌نامه مراکز شبانه‌روزی سازمان بهزیستی کشور.
همچنین برای ارائه خدمات تخصصی به کودکان مراکزی در ۴ سطح وجود دارد: مراکز و پایگاه‌های سطح یک (سرپایی) مراکز و پایگاه‌های ثابت و سیاری که بدون اقامت کودک نسبت به ارائه خدمات سرپایی به وی و خانواده‌اش اقدام می‌کنند. مراکز سطح دو (کوتاه مدت): مراکزی که امکان اقامت کودک را حداکثر تا ۲۱ روز فراهم می‌کنند. مراکز سطح سه (میان مدت): مراکزی که امکان اقامت کودک را حداکثر تا یک سال مهیا می‌کند. مراکزسطح چهار (دراز مدت): مراکزی که امکان اقامت کودکان بی‌سرپرست یا بدسرپرست را تا پایان ۱۸ سالگی تأمین می‌کند.
در ادامه پذیرش کودکان در مراکز به ۴ سطح زیر تقسیم می‌شود:
سطح یک: برقراری ارتباط فعال مددکار با کودک خیابانی برای فراهم کردن حمایت‌های لازم، بدون نگهداری کودک در مرکز اقامت صورت می‌گیرد.
سطح دو: اقامت کوتاه مدت کودک خیابانی در مرکز سطح دو برای دریافت خدمات تخصصی بیشترصورت می‌گیرد.
سطح سه: اقامت میان مدت کودک خیابانی در مرکز سه برای دریافت خدمات تخصصی وحمایت‌های بیشترصورت می‌گیرد.
سطح چهار (اقامت بلند مدت): این مراکز مستقیمآ و یا با اعطای مجوز رسمی سازمان بهزیستی کشور به اشخاص حقیقی و حقوقی تأسیس و اداره می‌شوند.
نهادهای حامی کودکان خیابانی کدام هستند؟
همه نهادها و سازمان‌هایی که به استناد اساسنامه یا وظایف سازمانی، نسبت به ارائه تمام یا بخشی از خدمات موضوع این آیین‌نامه به کودکان خیابانی اقدام می‌کنند. وظایف سازمان‌ها و نهادها در سازماندهی کودکان خیابانی به شرح زیر است:
نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران: برقراری امنیت در همه مراحل اجرایی (امنیت مراکز و تیم‌های سیار) وزارت دادگستری: صدور مجوزها و احکام قضایی لازم در مراحل مختلف ساماندهی، ارائه مشاوره حقوقی لازم جهت تسهیل ساماندهی کودکان خیابانی.
شهرداری: تخصیص و تجهیز فضای فیزیکی مناسب جهت اجرای مراحل ساماندهی، تأمین امکانات مورد نیاز ساماندهی یا اجرای تصمیمات کارگروه اجتماعی استان.
وزارت کار و امور اجتماعی: ارائه تسهیلات اعتباری اشتغال‌زا به خانواده‌های جویای کار کودکان خیابانی و کودکان بالای پانزده‌سال، آموزش رایگان مهارت‌های شغلی به خانواده کودکان خیابانی و کودکان بالای پانزده سال توسط سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای.
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی: تأمین نیازهای بهداشتی و درمانی کودکان خیابانی و خانواده درجه اول آنان و تأمین پزشک و پرستار مورد نیاز مراکز ساماندهی کودکان خیابانی و ارائه خدمات بهداشت و درمان در مراکز سطح ۲ و ۳
سازمان بیمه خدمات درمانی: تأمین و صدور بیمه نامه خدمات درمانی برای کودک و خانواده درجه اول وی حسب اعلام بهزیستی استان‌ها.
سازمان تأمین اجتماعی: پوشش درمانی و خدمات مورد نیاز کودک و خانواده درجه اول وی در مراکز درمان و بیمارستان‌های تابعه بدون دریافت وجه
سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران: انجام اقدامات فرهنگی و تبلیغی لازم، تهیه برنامه‌ها و تیزرهای لازم برای آگاه‌سازی اقشار مختلف جامعه، همکاری رسانه‌ای با سازمان‌های مسئول در جهت انجام وظایف محوله به آنان.
جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران: تأمین خدمات حمایتی و انسان دوستانه جهت کودک و خانواده وی در حد مقدور حسب درخواست بهزیستی استان‌ها
وزارت آموزش و پرورش: هشدار و آگاه‌سازی اولیاء دانش‌آموزان از طریق طرح مسئله توسط انجمن‌های اولیا و مربیان، شناسایی و راهنمایی دانش آموزانی که در معرض آسیب هستند از طریق مشاور مدرسه با همکاری مددکاران
سازمان بهزیستی: ارائه آموزش‌های لازم و آگاه‌سازی دانش آموزان توسط مربیان و معلمان در خصوص خطرات فرار از خانه و گروه‌های آسیب‌رسان و دام‌های اجتماعی
کمیته امداد امام خمینی (ره): اعمال حمایت‌های لازم از خانواده‌های تحت پوشش حمایتی که دارای کودکان خیابانی بوده‌اند.
چطور می‌توانیم مطمئن باشیم که بعد از شناسایی و توانمندسازی کودک بازهم کودک به چهارراه و خیابان باز نمی‌گردند؟
در طرح‌های گذشته هر بار که کودکان شناسایی می‌شدند، خود را به یک نام و نام خانوادگی معرفی می‌کردند و اداره بهزیستی نمی‌توانست آمار صحیح از این کودکان داشته باشد و شناسایی آنان هم یک چرخه معیوب بود، اما حالا شناسایی کودکان با ثبت عنبیه صورت می‌گیرد.
اهداف اورژانس اجتماعی در دو بخش کلی و اختصاصی به شرح ذیل ارائه می‌شود: هدف کلی: کنترل و کاهش بحران‌های فردی، خانوادگی و اجتماعی اهداف اختصاصی: در دسترس قرار دادن خدمات تخصصی و اورژانسی سازمان بهزیستی به آحاد جامعه، ارتقاء توانمندی‌های افراد در معرض آسیب و آسیب دیده، شناسایی آسیب های اجتماعی نوپدید و بازپدید، مداخله موثر به منظور کاهش جرایم و جلوگیری از تشدید بحران و آسیب‌های اجتماعی و کاهش صدمات بر اقشار در معرض آسیب و آسیب‌دیده اجتماعی.
اقدامات تیم تخصصی در مراکز و دستیابی به اهداف تعیین شده منجربه پاسخگویی به نیازهای کودک در کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت می‌گردد و بازگشت کودک به کانون خانواده اولویت اقدامات ترخیص مراکز خواهد بود.
چه گروه‌هایی می‌توانند از خدمات اورژانس اجتماعی استفاده کنند؟
افراد مشمول دریافت خدمات عبارتند از: زوجین متقاضی طلاق و افراد دارای اختلاف خانوادگی حاد، زنان و دختران در معرض آسیب اجتماعی یا آسیب دیده اجتماعی، افرادی که قصد خودکشی دارند یا اقدام به خودکشی کرده‌اند، کودکان خیابانی و کار، همسران آزار دیده، کودکان آزار دیده مبتلایان به اختلال هویت جنسی، دختران و پسران فراری از منزل، سایر افراد در کلیه سنین که در شرایط بحرانی ویژه قرار دارند.
هدف نهایی این پایگاه در کشور هدف این اورژانس مداخله روانی اجتماعی قبل از وقوع بحران و پیش از مداخلات قضایی و انتظامی است. اقدامات این برنامه در پیشگیری از وقوع جرم و اصطلاحاً قضا زدایی نقش مهمی را ایفا می‌کند. مداخلات این مجموعه تئوری برچسب را به حداقل می‌رساند و باعث توانمندسازی افراد آسیب دیده اجتماعی یا در معرض آسیب می‌شود و آن‌ها را به زندگی سالم برمی‌گردانند.
نظر شما