یادداشت | مشارکت‌های مردمی و مسؤولیت اجتماعی

خیرین و نیکوکاران اجتماعی در سال‌های گذشته، در زمینه‌های مختلف، عملکرد بسیار درخشانی داشته و از جمله در زمینه آموزش، اشتغال، مسکن و رفاه اجتماعی، گام‌های بسیار بلندی برای اقشار مختلف و از جمله مددجویان بهزیستی برداشته‌اند.
همچنین تشکل‌هایی که در قالب مؤسسات خیریه شکل گرفته و از بهزیستی مجوز فعالیت دارند، در این سال‌ها، خدمات بسیاری به جامعه‌ی هدف بهزیستی داشته و مسؤولیت‌های بسیار سنگینی در زمینه نگهداری، بازتوانی، توانمندسازی و رفع و رجوع امور اداری و اجرایی زندگی توانخواهان را عهده‌دار شده‌اند.
هم اکنون بیش از ۱۵۰۰ مرکز تحت نظارت بهزیستی استان هستند که بیشتر آنها در قالب مؤسسات خیریه فعالیت دارند و اسباب و زمینه‌های مشارکت گسترده‌ی مردم مؤمن استان و کشورمان در امور مختلف خانواده‌های تحت پوشش را مدیریت و تقویت می‌کنند.
اما نکته‌ای که در این زمینه، اهمیت توجه بیشتری دارد این است که در بحث تشکل‌ها، سمن‌ها یا سازمان‌های مردم‌نهاد نیز بخش دیگری از تشکل‌های اجتماعی هستند که می‌توانند در جلب و جذب مشارکت‌های مردمی و تلاش‌های معنوی و غیر مالی برای حل مشکلات اجتماعی مؤثر باشند.
باید متوجه بود که عملکرد بعضا نامطلوب برخی تشکل‌های مردمی در زمینه‌های مختلف، به جای انتقاد سازنده و مثبت از عملکرد دولت و نشان دادن راه‌های برون رفت از مشکلات و همکاری با نهادهای انقلابی و دولتی، در مقابل نهادهای تصمیم‌ساز جامعه قرار می‌گیرند، تأثیر منفی بر رشد این تشکل‌ها داشته و ممکن است موضوع مهم سازمان‌های مردم‌نهاد را تا حدودی به حاشیه برده ببرد. در حالی که بسیاری از مشکلات اجتماعی می‌تواند و باید توسط تشکل‌های مردمی و سمن‌ها در دستور کار قرار گیرد و در راستای جذب و جلب همکاری مردم و تقویت روحیه‌ی مشارکت اجتماعی، عملکرد بالایی داشته باشد.
برخی نهادهای اجتماعی، رهاورد تمدن غربی هستند و اگر چه از نظر تئوریکی و نظری، پدیده‌های مثبت و خوبی می‌باشند اما عملکرد این نهادهای اجتماعی در کشورهای مختلف، باید از سلایق، سنت‌ها، قوانین و فرهنگ بومی آن کشورها تبعیت کند، در غیر این صورت، با نگاه منفی و منتقدانه‌ی مردم روبرو شده و حساسیت‌های فرهنگی اجتماعی را نیز برمی‌انگیزد و کلیت وجود این نهاد را دچار مشکل می‌کند.
نکته‌ی دیگری که در این مقاله می‌خواهم به آن اشاره کنم، موضوع مسؤولیت اجتماعی است که از قضا در مورد بهزیستی و زندگی توانخواهانش، دارای اهمیت بسیاری می‌باشد و زمینه‌های زیادی هم می‌توان برای آن در نظر گرفت.
از نگاه ما، هر کارآفرین، توانگر، کاسب، دانشور، معلم، قاضی، دانشگاهی و هر شخصیت حقیقی و حقوقی دیگری در جامعه که نگاه خیرخواهانه و انسان‌دوستانه داشته باشد، می‌تواند مسؤولیت اجتماعی را در زمینه فعالیت خود معنا ببخشد و به وظیفه‌ای که در اثر انسان بودن و عضو اجتماع بودن بر معنویت انسان بار می‌شود عمل نماید.
در سنوات گذشته، انسان‌های نیکوکار و فرشتگان بی‌نام و نشان زیادی در استان و کشور بوده‌اند که در قالب یک فرد یا یک تشکل یا شرکت کارآفرین، بینش، دانش، ثروت، تخصص و توانمندی خود را بی‌شائبه در اختیار بهزیستی و جامعه‌ی هدفش قرار داده و با بذل و بخشش همت، دانش، قدرت و ثروت خود، معجزات بسیاری را در زندگی مددجویان رقم زده‌اند.
بهزیستی همواره قدرشناس و سپاسگزار این نیک‌اندیشان بوده و هست و همیشه از آنها به رسم نیکی یاد می‌کند و از درگاه حق تعالی برای خود و خانواده‌های عزیزشان، کرامت، عزت و سربلندی مسئلت می‌نماید.
درب خدمات نوع دوستانه و انسان‌مدارانه‌ی بهزیستی به روی همه‌ی نیکوکاران باز است و همه‌ی ابنای جامعه می‌توانند به نسبت توانمندی‌ها و توانگری‌های مالی و معنوی که دارند به توانخواهان و خانواده‌هایشان در حد وسع و امکان، یاری رسانند. بهزیستی، بهشتی وسیع و پردیسی گسترده است که می‌توان برای ذخایر آخرت در آن توشه گذاشت و افتخار انسان بودن را در آن آزمود.
مسعود فیروزی
مدیر کل بهزیستی خراسان رضوی