دهم مهرماه روز بدون خشونت و هجدهم این ماه روز بهداشت روان نام گرفته است. این دو مناسبت به فاصله‌ی یک هفته، بخصوص در مقطع کنونی که ناهمواری‌های اجتماعی در بعد فردی و خانوادگی، شتاب گرفته و اخبار ناخوشایندگی از افسردگی، تنش‌های روانی، اقدام به خودکشی، افزایش خشونت فردی و خانوادگی و همچنین فراگیر شدن آسیب‌های اجتماعی به گوش می‌رسد، اهمیت ویژه‌ای دارد.
بهزیستی خراسان رضوی در هفته‌ی آتی که هفته بهداشت روان نامیده شده، برنامه‌های متنوع و مختلفی در جهت کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی، پیشگیری از خودکشی، پیشگیری از افسردگی و همچنین کاهش خشونت، به معرض اجرا می‌گذارد. برخی از این برنامه‌ها در قالب طرح‌های مقطعی و برخی به شکل طرح‌های درازمدت به اجرا گذاشته خواهد شد.
البته سازمان‌ها و نهادهای دیگری هم هستند که در معاونت‌ها یا کارشناسی‌های اجتماعی خود، برنامه‌هایی با این محورها تدارک دیده و اجرایی خواهند کرد. اما به جهت اینکه محوریت آسیب‌های اجتماعی و گرفتاری‌های حاد خانوادگی، منشأ خشونت و مخدوش شدن بهداشت روانی دارد، و از آنجا که عمده‌ی گروه‌های آسیب‌دیده با خدمات بهزیستی سر و کار دارند، بهزیستی، در این سال‌ها نیروهای تخصصی ویژه‌ای در بخش‌های روان‌شناسی، روان‌پزشکی و مددکاری، بکارگیری کرده و از جمله در مرکز مشاوره تلفنی ۱۴۸۰ و همچنین اورژانس اجتماعی که البته تحت نظارت معاونت اجتماعی به اجرا درمی‌آید، روان‌شناسان زبده‌ای را در دسترس مراجعه‌کنندگان و مشاوره‌گیرندگان قرار داده است.
به هر روی، ما به عنوان معاون پیشگیری بهزیستی که سازمان متولی سلامت اجتماعی است، مجری و محور برنامه‌های سلامت روان و پیشگیری از خشونت و آسیب‌های اجتماعی هستیم و در همین راستا، از سال‌ها قبل، در این زمینه فعالیت‌های زیادی را انجام داده و برنامه‌های مفصلی را به اجرا گذاشته‌ایم.
از جمله‌ی این فعالیت‌ها می‌توانیم به طرح پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، اگاه‌سازی و حساس‌سازی، مشاوره، پیشگیری از خشونت و ارتقای بهداشت روان در بین دانش‌آموزان، جوانان، خانواده‌ها و زوجین جوان اشاره کرد که در قالب طرح‌های گوناگون به اجرا درآمده است.
از اینها که بگذریم، به عنوان شهروندانی که تخصص‌شان در بخش روان‌شناسی و مددکاری، از سطح عمومی جامعه بالاتر است بر این تأکید داریم که پیشگیری از خشونت، می‌تواند تأثیر عمیق، فوری، مؤثر و کارآ بر میزان آسیب‌های اجتماعی داشته باشد.
عصبانیت، خشم، تعصب، پافشاری اغراق‌آمیز بر ایده‌های زودگذر عاطفی، فریاد زدن، عدم کنترل استرس و بالاخره، از کوره در رفتن در مواقع مختلف، می‌تواند مبنای بسیاری از تنش‌های در مقیاس فردی، خانوادگی و حتی فراتر از آن باشد. بنا بر این با کنترل رفتاری و گفتاری، می‌توان در بسیاری از موقعیت‌ها، از حوادث و مصایبی که منجر به وضعیت‌های خطرناک می‌شود جلوگیری نمود.
ما به همه‌ی شهروندان توصیه می‌کنیم ضمن پرداختن به ورزش و تحرک فیزیکی در کنار فعالیت‌های روزمره‌ی زندگی، حتی‌الامکان از قرار گرفتن در محیط‌های پرتنش غیر ضروری، خودداری کنند. همچنین، در مسائل و مشکلات روزمره‌ی خانوادگی، درست در لحظاتی که ممکن است به اندازه‌ی چند ثانیه هم طول نداشته باشد، از عصبانی شدن و ایجاد زمینه‌ی تنش، پرهیز نمایند.
این کنترل، با تمرین‌های آرامش‌بخش، سکوت در لحظاتی از روز، تنفس‌های متوالی عمیق در فرصت‌های بین کاری، کاهش و تعادل در استفاده از شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها و همچنین، کاهش اضطرابات ناشی از وفور اطلاعات و ورودی‌های ذهنی با کم کردن فعالیت غیر ضرور، پرداختن به تفریحات بیرون از منزل در کنار خانواده، سر زدن به مشاوران و روان‌شناسان آگاه در یک برنامه‌ی منظم زمانی برای مشورت گرفتن در کنترل خشم و بالاخره، کاهش شتاب زندگی روزمره و توقف‌های گهگاهی در روند امور زندگی، می‌تواند نتیجه بخش باشد.
به امید اینکه همه‌ی ما، زندگی در کنار دوستان، اعضای خانواده، رفقا و کسانی را که قلبا به آنها تعهد داریم را به محیط کار و دغدغه‌های زندگی اقتصادی، ارجحیت بدهیم و مطمئن باشیم که خوشبختی واقعی، فقط در مغز و اندیشه و قلب ما شکل می‌گیرد نه در تجلیات زندگی مادی و مظاهر تجملی و این را بدانیم که هر چه بیشتر برای زندگی مادی تجملی تلاش کنیم، از خودمان، دوستان‌مان و خانواده‌مان دورتر می‌شویم.
غلامحسین دلبری
معاون پیشگیری بهزیستی خراسان رضوی
نظر شما