آسا خبر: پس از دو روز انتظار راهی تهیه گزارش از مراسمی می شوم که برای شرکت در آن دست از پا نمی شناسم و بی صبرانه منتظر فرارسیدن موعد برنامه هستم.
از صبح همه ی کارهایم را راست و ریس کرده ام تا به موقع به برنامه برسم. با اینکه نخستین بار است که در چنین برنامه ای شرکت می کنم، اما خوب می دانم که برنامه متفاوت و فوق العاده ایست. یک ساعت مانده به مراسم راهی محل برگزاری آن می شوم، فاصله خانه مان تا اداره کل بهزیستی آذربایجان شرقی (محل برگزاری مراسم) بسیار کم است. بنابراین ده دقیقه بعد به آنجا می رسم و مستقیم به سالن آمفی تئاتر می روم. اداره کل بهزیستی استان پنجشنبه گذشته میهمانان ویژه ای داشت. انسان های که انتخاب کرده اند وجودشان با عطر خدا همراه باشد.
مقابل درب ورودی سالن آمفی تئاتر می ایستم. صندلی های سالن گوش تا گوش پر از پدر و مادرهایست که به همراه دلبندان شان در این برنامه شرکت کرده اند. مادران و پدرانی که درست است هیچ قرابت خونی با فرزندان شان ندارند ولی با تمام وجود عاشق و دلداده دردانه هایشان هستند.
من هم گوشه سالن جایی می یابم و می نشینم، نگاهی به دور و برم می اندازم. دختر خانم شیرین زبانی توجهم را به خود جلب می کند. با هیجان اتفاقات مدرسه را برای پدر و مادرش تعریف می کند و آنها هم با اشتیاق به سخنانش گوش می دهند. تا شروع برنامه فرصت داریم، بنابراین نزدیک تر رفته و پس از معرفی خودم، با آنها مشغول گفت و گو می شوم.
دختر و پسرم، پازل خوشبختی مان را تکمیل کردند
فاطمه ۹ سالی است که به جمع خانواده رمضانی اضافه شده و حالا کلاس ششمی است. از خانم رمضانی می پرسم؛ چطور شد که اقدام به پذیرش فرزند کردید؟ نگاه پر از مهری به همسرش می اندازد و می گوید: «۱۲ – ۱۳ سال درمان های ناباروری را تعقیب کردیم ولی هیچ نتیجه ای نگرفتیم. همسرم پیشنهاد داد تا نسبت به پذیرش فرزند اقدام کنیم و من هم با کمال میل قبول کردم، چهار سال پشت نوبت ماندیم و پس از آن فاطمه وارد زندگی مان شد. با ورود پسرم محمدرضا پازل خوشبختی مان تکمیل شد.»
آقای رمضانی بوسه کوچکی بر پیشانی دخترش می زند و در تکمیل سخنان همسرش می گوید: «روند قانونی این کار بسیار طولانی است، ولی ما تمامی سختی ها را به جان خریدیم و پا در این راه گذاشتیم و پس از چهار سال موفق به پذیرش فرزند شدیم. بار اولی که فاطمه را دیدیم ۴ سال داشت و او حالا ۱۲ سال دارد. دخترم با ورودش، زندگی ما را شیرین تر کرد و با وجودش انگیزه ای برای ادامه زندگی پیدا کردیم.»
چهار سال بعد از پذیرش فاطمه، از بهزیستی تماس گرفتند که برادرش محمدرضا که او هم در بهزیستی زندگی می کند، می خواهد خواهرش را ببیند، نخواستیم آنها را از هم جدا کنیم و برای همین تصمیم گرفتیم محمدرضا را نیز به فرزندی بپذیریم و پسرم آن موقع ۱۷ سال داشت و حالا ۲۱ سال دارد و برای خودش مردی شده است، ما الان همگی در کنار هم زندگی می کنیم. اینها را آقای رمضانی می گوید و ادامه می دهد: «ما از ابتدا می دانستیم که فاطمه برادر دارد و می خواستیم این موضوع را به فاطمه هم بگوییم. او در ابتدا نمی دانست که محمدرضا برادرش است. پس از ورود برادرش به جمع مان تصمیم گرفتیم واقعیت ماجرا را به فاطمه بگویم و برای همین به کمک روانشناسان بهزیستی این موضوع را به او گفتیم و پس از آن موضوع پدر و مادرش را و اینکه ما آنها را به فرزندی گرفته ایم به فاطمه گفتیم و حالا کنار هم به خوشی زندگی می کنیم.»
صدای خنده های کودکانه ای از پشت سر به گوش می رسد. نگاهی به پشت سر خود می اندازم. پدر و مادر جوانی مشغول بازی با پسر کوچولوی خود هستند. دلم برایش غنج می رود، بی معطلی به سمتش می روم و او را به آغوش می کشم.
آنچنان که مامان علی کوچولو می گوید؛ او هشت ماهه است و از پنج ماهگی به جمع دو نفری آنها ملحق شده.
مامان و بابای علی کوچولو هم اینک ۳۱ ساله هستند و ۱۴ سالی است که ازدواج کرده اند، آنها سالها تحت نظر پزشک بودند ولی از درمان های ناباروی نتیجه ای نگرفته اند. آنها پس از آن تصمیم به پذیرش فرزند می گیرند.
«علی» هدیه الهی است
«چه عجب در این سن پایین اقدام به فرزندخواندگی کرده اید؟» این را که می پرسم با واکشن شدید بابای علی کوچولو رو به رو می شوم. «خانم خبرنگار ما فرزند پذیرش نکرده ایم، بلکه خدا به ما فرزند عطا کرده، مگر مهم است که چه سن و سالی داریم؟ ما معتقدیم «علی» هدیه الهی است. او عین فرزندمان نیست بلکه واقعا فرزندمان است.»
او ادامه می دهد: « از ۲۶ سالگی برای این کار اقدام کرده بودیم ولی قبول نمی کردند و می گفتند؛ حداقل سن برای فرزندپذیری ۳۰ سال است. بنابراین ما هم درخواست خود را ثبت کردیم و منتظر ماندیم تا شرایط مان به لحاظ سنی فراهم شود. حالا پس از پنج سال دوندگی و انتظار صاحب فرزند شده ایم.»
وقتی همسرم پیشنهاد این کار را داد، من هم قبول کردم. موضوع را که با خانواده هایمان در میان گذاشتیم، آنها هم استقبال کردند و حتی مشوق ما در این مسیر شدند.
پسرم، شیرینی زندگی ماست
مامان علی کوچولو هم وارد بحث مان می شود و می گوید: «برای ما فرقی نمی کرد بچه ای که به فرزندی قبول می کنیم دختر باشد یا پسر. فقط دوست داشتیم زیر شش ماه باشد تا تمام مراحل رشدش نظیر چهاردست و پا رفتن، دندان درآوردن، راه رفتن و غیره را به چشم ببینیم.»
از او می خواهم تا از حس و حال اولین روز ورود علی کوچولو به خانواده دونفری شان بگوید. دستان کوچولوی پسرش را به دست می گیرد و بوسه ریزی بر آنها می زند و می گوید: «حس و حال آن روز وصف نشدنی است، از خوشحالی سر از پا نمی شناختیم. اولین شبی که علی به خانه مان آمد من و همسرم تا صبح نخوابیدیم و بالاسر علی نشستیم و تا صبح او را تماشا کردیم.»
«تمام دنیایم فدای علی، او شیرینی زندگی ماست.» این را می گوید و پسر کوچولویش را بوسه باران می کند.
با شروع رسمی برنامه پای صحبت های مدیرکل بهزیستی آذربایجان شرقی نشستیم. فرگل صحاف در آیین تجلیل و تکریم خانواده های فرزندپذیر بهزیستی، درخواست خانواده ها در خصوص سلامتی کودک و سن زیر شش سال را اصلی ترین موانع مسیر فرزندخواندگی عنوان می کند و می گوید: «امروزه به واسـطه ی افـزایش میـزان نابـاروری زوج هـا و بـی سرپرسـتی کودکـان، فرزندخوانـدگی بیشـتر در کانون توجه قرار گرفته و متقاضـیان فرزندخوانـدگی نسـبت بـه سالهای قبـل افـزایش مضاعفی داشته اسـت، ولی۹۳ درصد خانواده ها، درخواست فرزندخواندگی کودکان زیر شش سال را دارند و این در حالی است که ۱۸ درصد کودکان مقیم مراکز بهزیستی زیر شش سال و مابقی بالای شش سال هستند.»
صحاف با بیان اینکه فقط یک درصد از خانواده ها درخواست فرزندخواندگی کودکان دارای معلولیت را دارند، ادامه می دهد: «۹۹ درصد خانواده ها متقاضی فرزندخواندگی کودکان سالم هستند و این در حالی است که که تعداد کثیری از فرزندان واجد شرایط فرزندخواندگی مقیم خانه های بهزیستی دارای معلولیت و یا بیماری ها و نیازمند پیگیری درمان هستند و با شرایط مذکور پاسخ گویی به این درخواست ها عملا برای این اداره کل غیرممکن هست.»
واگذاری ۲۵۰ کودک به فرزندخواندگی طی ۵ سال اخیر
او از واگذاری ۲۵۰ کودک به فرزندخواندگی توسط این اداره کل طی ۵ سال اخیر خبر می دهد و می گوید: «۵۰ نفر از این فرزندان بالای شش سال سن داشتند.»
صحاف تصریح می کند: «برخورداری از محبت خانواده و آغوش گرم والدین نیاز تمام کودکان بوده و علم پزشکی اثبات کرده که برخورداری از آغوش والدین و تماس فیزیکی و محرک های محیطی تأثیر بسزایی در رشد همه جانبه کودکان بخصوص کودکان دارای مشکلات جسمی و ذهنی در سالهای اولیه زندگی کودکان ایفا می کند. همچنین تاثیر اقامت در محیط امن خانوادگی و تشکیل دلبستگی ایمن با والدین در نوجوانی نقش قابل توجهی در عبور ایمن از دوران بحران هویت و تشکیل هویت معقول در دوره نوجوانی دارد.»
امین موقت طرحی برای کودکان فاقد شرایط فرزندخواندگی
مدیرکل بهزیستی استان امین موقت را طرحی برای برخورداری کودکان فاقد شرایط فرزندخواندگی برای برخورداری از کانون گرم خانواده عنوان می کند و می گوید: « امین‌موقت یک حکم قضائی بوده و برای کودکانی صادر می‌شود که پدر و جد پدری آنها امکان سرپرستی شان را به‌صورت موقت ندارند. از آنجا که امکان فرزند خواندگی برای تعدادی از کودکان بد سرپرست یا کودکان با سن بالاتر، کودکان دارای مشکلات جسمانی و ذهنی یا کودکانی که برای واگذاری به فرزندخواندگی نیاز به ماندن آنان به مدت ۲ سال در مراکز بهریستی می باشد وجود ندارد، برای پیشگیری از ماندن این قبیل کودکان در مراکز نگهداری بهزیستی و بهره‌مندی آنان از کانون گرم خانواده، سازمان بهزیستی از خانواده های خیر درخواست می کند که برای سرپرستی این کودکان ولو به صورت موقت اقدام کنند تا این کودکان هم بتوانند از کانون گرم خانواده و مهر و محبت والدین بهره مند شوند.»
او ادامه می دهد: «زوجین نابارور، زنان مجرد بالای ۳۵ سال و زوجین دارای فرزند که دارای سلامت روانی و تمکین مالی باشند می توانند برای امین موقتی اقدام کنند که در امین موقت تغییر شناسنامه و هویت صورت نمی‌گیرد. ضمنا تعهدات مالی به نفع کودک انجام نمی‌شود. ضمن آن‌که این نوع سرپرستی، موقت است و در صورت بازگشت شرایط پدر و جدپدری، حکم فسخ می‌شود و پس از پذیرش کودک به عنوان امین موقت توسط خانواده و در صورت عدم مراجعه والدین زیستی ویا عدم احراز صلاحیت توسط ایشان برای سرپرستی فرزندشان، امکان صدور حکم دائم فرزندخواندگی وجود دارد.»
صحاف در ادامه درباره روند ثبت نام آنلاین برای فرزندخواندگی می گوید: «از اردیبهشت ماه ۹۹ ثبت نام برای فرزندخواندگی به صورت سامانه ای و درسـامانه فرزندخواندگی به آدرس Adoption behzisti. net انجام می شود و خانواده ها با ورود به سامانه اطلاعات و مدارک خود را در سامانه بارگزاری کرده و بعد از بررسی پرونده متقاضیان در سامانه و بازدید منزل و انجام مراحل مشاوره واستعلامات قانونی در صورت تایید صلاحیت پشت نوبت واگذاری فرزندخوانده قرار می گیرند.»
او انتخاب بهترین والدین از بین متقاضیان سرپرستی و تأمین حداکثر منافع عالیه برای کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و بی‌سرپرست را وظیفه اصلی سازمان بهزیستی عنوان می کند و ادامه می دهد: «بهزیستی براساس مدارک شناسایی، تحصیلی، شغلی و مالی، پاسخ استعلام سازمان پزشکی قانونی و اداره تشخیص هویت، نظریه مشاوران و ... تطابق آنها با قوانین و مقررات جاری، راجع به صلاحیت متقاضیان اظهارنظر می‌کند و ممکن است در هر مرحله صلاحیت متقاضیان مورد تایید نهایی قرار نگیرد.»
مدیرکل بهزیستی استان برخورداری از سلامت روان را از جمله شروط لازم و ضروری متقاضیان برای پذیرش فرزند بر می شمارد و می گوید: «ارائه خدمات مشاوره ای و روانشناختی قبل و پس از فرزندخواندگی ضروری است و استمرار ارتباط والدین غیرزیستی با روانشناس و مشاور درتمام مراحل رشدی فرزند برای تقویت مهارتهای فرزند پروری والدین امری اجتناب ناپذیراست و تصمیم نهایی با لحاظ کلیه جوانب از جمله گزارش مددکاری، گزارشهای پزشکی قانونی و مشاوره های روانشناسی ، توسط کمیته فرزندخواندگی انجام می شود.»
او اضافه می کند: «با توجه به افزایش روزافزون تعداد فرزندان معرفی شده به مراکز بهزیستی و با توجه به نیاز کودکان به بهرمندی از محیط امن خانواده و پیشگیری از عوارض زیانبار زندگی موسسه ای اخیرا درراستای اجرای ماده ۱۳ الحاقی به آیین نامه اجرایی قانون حمایت ازکودکان و نوجوانان مصوب بیستم فروردین ماه۱۴۰۲ هیئت وزیران سازمان بهزیستی کل کشور در حال برنامه ریزی برای واگذاری مراقبت از کودکان به موسـسات مراقبت خانواده محور و خانواده های داوطلـب است که در صورت اجرای آن سرپرستی کودکان از همان ابتدای معرفی توسط مقام قضایی به سازمان راسا توسط سازمان به خانواده های داوطلب البته به صورت موقت واگذار خواهد شد.»
نظر شما