سعیده آل‌ابراهیم - گرده‌های ناشی از تراشیدن چوب روی دست و صورت که هیچ، حتی روی مژه‌هایشان هم نشسته است. چهره‌هایشان خاکی است؛ چهره کسانی که عمری دوده‌های اعتیاد سیه‌چرده‌شان کرده بوده است، اما پس از ترک افیون، دست به آچار شده‌اند و مهارتی آموخته‌اند که از دلِ تکه‌های چوب، ظروفی تولید کنند که روزی فکر کردن به آن نیز برایشان محال بوده است. اهمیت مهارت‌آموزی برای مصرف‌کنندگانی که در حال گذراندن دوره ترک خود هستند، زمانی مشخص می‌شود که بدانیم برخی از مصرف‌کنندگان حتی تا یازده مرتبه پس از ترک بازهم به اعتیاد برمی‌گردند و دلیل واضح آن نیز نبود شغل و حمایت از سوی خانواده است. احمد یساقی، نماینده دادستان مشهد در امور معتادان متجاهر، هم دراین‌باره معتقد است هنوز حساسیت لازم در دستگاه‌ها نسبت به مراقبت پس از خروج مصرف‌کنندگان ایجاد نشده است.
لزوم بازنگری در قوانین
مدیرکل بهزیستی استان نیز دراین‌باره با بیان اینکه مسئله کارتن‌خوابی در خراسان‌رضوی با ۷میلیون جمعیت که ۳.۵میلیون نفر آن در مشهد و ۱.۵میلیون نفر حاشیه‌نشین هستند، جدی‌تر است، اظهار کرد: در استان ۲۶ مرکز ترک اعتیاد اجباری یا ماده۱۶ داریم. حدود ۶هزارو۵۰۰ معتاد متجاهر در استان در این مراکز نگهداری می‌شوند که از این رقم ششصد نفر زن و ۵هزارو۷۰۰ نفر مرد هستند.
مسعود فیروزی که دیروز در جریان تور خبری بهزیستی استان میزبان خبرنگاران بود، در نشست خبری که در جریان این برنامه در مرکز نگهداری، درمان و کاهش آسیب حسن‌آباد برگزار شد، اظهار کرد: براساس تحلیلی که پارسال از شرایط کلی افراد مقیم در مراکز ماده۱۶ صورت گرفته است، حدود ۸۰درصد این افراد تحصیلات زیر دیپلم دارند و بازماندگی از تحصیل از عوامل مؤثر اعتیاد و کارتن‌خوابی است.
او در پاسخ به پرسش خبرنگار شهرآرا درباره چرخه معیوب جمع‌آوری معتادان و بازگشت دوباره آن‌ها به اعتیاد، گفت: معتادان متجاهر سه تا شش ماه می‌توانند در این مراکز نگهداری شوند و پس از آن باید خانواده پذیرای آن‌ها باشد، اما بسیاری از آن‌ها از خانه طرد شده‌اند و معمولا سه تا چهار بار پس از ترک دوباره به کمپ بازمی‌گردند؛ حتی فرد معتادی را داشته‌ایم که یازده بار برای ترک به کمپ آمده است.
فیروزی با بیان اینکه از لحاظ زمانی، مدیریت و توجه به مسئله‌های مهم در مقوله اعتیاد نیاز به بازنگری در قوانین داریم، ادامه داد: طبق آمار، در ۹ ماه ابتدایی امسال، ۱۳هزارو۱۸۱ نفر معتاد جمع‌آوری و به مراکز تحویل داده و در این مدت، ۱۲هزارو۴۴۸ نفر نیز در استان ترخیص شده‌اند.
از پیشگیری تا توانمندسازی
او با اشاره به اعطای تسهیلات اشتغال به مصرف‌کنندگانی که یک سال از ترک اعتیادشان گذشته است، بیان کرد: میزان بازگشت به اعتیاد مصرف‌کنندگان پس از ترک، در خوش‌بینانه‌ترین حالت ۸۵درصد است و باید بدانیم که موضوع پیشگیری در بسیاری از اوقات مغفول مانده است. پس از پیشگیری، نگهداری و توانمندسازی آن‌ها نیز مهم است؛ به‌همین‌دلیل باید کارگاه‌های مهارت‌آموزی بیشتر گسترش پیدا کنند.
او شمار مصرف‌کنندگان را در استان ۱۱هزار نفر و در مشهد ۹هزار نفر اعلام کرد و با اشاره به اهمیت برگرداندن مصرف‌کنندگان به شغل قبلی خود یا مهارت‌آموزی به آن‌ها، اظهار کرد: امسال ششصد نفر از مصرف‌کنندگانی که ترک کرده‌اند، موفق به دریافت تسهیلات ۱۵۰میلیون‌تومانی در استان شده‌اند.
۳۰ درصد، معتادان غیربومی
مدیرکل بهزیستی استان بیان کرد: براساس تحقیقی که پارسال انجام شد، ۴۲درصد افراد مقیم در این مراکز، جوان، ۳۷درصد در سنین میان‌سالی و ۲۱درصد بزرگ‌سال بوده‌اند. نکته مهم دیگر در این آمار این است که فقط ۷۰درصد این افراد بومی و ۳۰درصد غیربومی بوده‌اند.
نماینده دادستان مشهد نیز در این نشست، با اشاره به اینکه خراسان‌رضوی یکی از استان‌هایی است که از لحاظ هم‌جواری با تولیدکنندگان اصلی موادمخدر، بیشترین درگیری را با این موضوع دارد، اظهار کرد: برای حل این معضل یک یا دو دستگاه به تنهایی نمی‌تواند این کار را به سرانجام برساند. آیین‌نامه مراقبت‌های بعد از خروج را داریم که از سوی رئیس قوه قضاییه ابلاغ شده است. وظایف مختلف به دستگاه‌های متفاوت سپرده شده است، اما هنوز حساسیت لازم در این دستگاه‌ها ایجاد نشده است، درصورتی‌که مصرف‌کننده پس از خروج از کمپ ممکن است شغل، خانواده و... نداشته باشد و اگر برای او فکری نشود، درواقع زحمت بی‌نتیجه مانده است.
یساقی ادامه داد: اگر بخواهیم به شکل یک کار اداری نگاه کنیم، این معضل حل نمی‌شود. قرارگاه توانمندسازی و مراقبت بعد از خروج معتادان را تشکیل داده‌ایم که همه دستگاه‌های مرتبط در آن عضو هستند و امیدواریم بتوانیم از این طریق کاری انجام دهیم.
۱۳ دستگاه، متولی کودکان کار
فیروزی همچنین درباره کودکان کار و خیابان، اظهار کرد: ۶۵درصد کودکان کار و خیابان در مشهد که سامان‌دهی شده‌اند، اتباع افغانستانی هستند. سیزده دستگاه در حوزه سامان‌دهی کودکان کار و خیابان وظیفه‌مند هستند. درهمین‌راستا از سال ۹۹ مرکز غربال در بهزیستی برای سامان‌دهی این کودکان راه‌اندازی شده است.
ارائه خدمات موبایل‌ون‌ها در حاشیه شهر
غلامحسین دلبری، معاون پیشگیری بهزیستی استان، نیز در این نشست به فعالیت موبایل‌ون یا موبایل‌سنترها در حاشیه شهر و مراکزی که به سختی در دسترس هستند، اشاره کرد و گفت: این فعالیت شامل خدماتی مانند اطلاع‌رسانی درباره بیماری‌ها، ارائه پدهای بهداشتی و بسته‌های غذایی و... است و در نهایت مصرف‌کنندگان به مراکز کاهش آسیب نیز ارجاع داده می‌شوند.
مؤسسه‌ای از جنس توانمندی
مؤسسه نگهداری معلولان ذهنی بی‌سرپرست شهید بهشتی مشهد نیز یکی دیگر از مقاصد تور خبری دیروز بود که در بازدید از آن از نزدیک شاهد انجام هنر نقطه‌کوبی، سفالگری، طراحی جانماز، تولید اسکاچ و گل‌خانه‌ای که به مدد دست‌های این معلولان سبز شده است، بودیم. بازه سنی آن‌ها متفاوت و بین سه تا شصت سال است، اما روح همه آن‌ها در مهربانی مشترک است.
محمدهادی اشرافی بجستانی، رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل مؤسسه شکوه مهر، با اشاره به وجود ۱۶۸ مددجو در این مرکز، اظهار کرد: هزینه ماهانه نگهداری هر یک از این معلولان ۵میلیون تومان و به‌طورکلی هزینه جاری این معلولان ۴میلیاردو۵۰۰میلیون تومان است.
نظر شما