مسعود فیروزی با بیان اینکه تشخیص و مداخله به‌موقع در پیشگیری از ناشنوایی مهم‌ترین نقطه قوت طرح غربالگری است، گفت: مهم‌ترین هدف اجرای این برنامه، تشخیص و مداخله زودهنگام انواع اختلالات شنوایی برای تمامی نوزادان است تا در زمان طلایی اقدامات لازم انجام گیرد. در برخی موارد این مداخله شامل جراحی‌های پرهزینه و زمانبر کاشت حلزون می‌باشد.
وی با بیان اینکه برخی از باورهای ناصحیح و عدم آگاهی باعث شکل‌گیری پیش فرض‌ها و نگرش‌های منفی و غیرواقعی نسبت به افراد کم‌شنوا و ناشنوا می‌گردد، گفت: از آنجایی که افراد دارای مشکلات شنوایی نمی‌توانند به‌راحتی با دیگران ارتباط برقرار کنند، در برخی موارد اَنگ‌ها و برچسب‌های منفی به آنها اطلاق می‌شود.
مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی خاطرنشان کرد: برخی از خانواده‌ها گمان می‌کنند فرزندشان دارای معلولیت ذهنی و عقب‌ماندگی است و تازه بعد از برطرف شدن مشکل شنوایی در کودک متوجه می‌شوند که فرزند آنها هیچ مشکل ذهنی نداشته است. بنابراین اگر اختلال شنوایی کودکان به‌موقع شناسایی نشود، ممکن است خانواده و اطرافیان گمان کنند که کودک اختلال ذهنی یا مشکل ارتباطی دارد.
وی افزود: به‌طور مثال یکی از خانواده‌های تحت پوشش بهزیستی ۵ فرزند دارد که فرزند دوم و چهارم آنها هردو مبتلا به کم‌شنوایی می‌باشند. اختلال شنوایی فرزند چهارم که درحال‌حاضر ۱۶ ساله است به‌موقع شناسایی و کاشت حلزون برای او انجام گرفته لذا گفتارش روان است، به‌راحتی صحبت می‌کند، تحصیل کرده و هیچ مشکلی در برقراری ارتباط ندارد. در مقابل اختلال شنوایی فرزند اولِ این خانواده که درحال‌حاضر باوجود کاشت حلزون نیز نتوانسته گفتار خوبی پیدا کند و مهارت‌های ارتباطی خود را ارتقا دهد. همین خانواده مطرح می‌کرد که به دلیل بی‌قراری فرزند و ناتوانی او در برقراری ارتباط و... به هوشِ فرزند خود شک کرده و گمان می‌کردند که فرزندشان دارای اختلال ذهنی است. درحالیکه علت این رفتار فقط کم‌شنوایی بوده است.
فیروزی ضمن تاکید بر اینکه نباید کودک زمان طلایی زبان‌آموزی را از دست دهد، گفت: زمان طلایی زبان‌آموزی کودک تا سن ۶ ماهگی است. اگر مشکل شنوایی کودکان به‌موقع تشخیص داده نشود، اختلال عمیق‌تر و روند درمان با مشکلات بسیاری مواجه می‌گردد.
وی افزود: پس از تشخیص قطعی اختلال شنوایی در نوزادان تا سن ۶ ماهگی، کلیه مداخلات اعم از درمان، جراحی، دریافت سمعک، کاشت حلزون و...برای او انجام می‌گیرد. تلاش بر این است که کودک از ۶ ماهگی توانایی شنوایی را پیدا کرده و آموزش‌های تربیتی، شنوایی و توانبخشی شنیداری برای او انجام گیرد. کودک تا قبل از ورود به مدرسه باید تمامی این آموزش‌ها را طی کند تا بتواند با بچه‌های هنجار و طبیعی به مدرسه برود.
انجام غربالگری شنوایی نوزادان در بیش از۹۵ درصد زایشگاه‌های خراسان رضوی
مدیر کل بهزیستی خراسان رضوی درخصوص برنامه غربالگری تشخیص و مداخله زودهنگام شنوایی نوزادان، گفت: بیش از۹۵ درصد زایشگاه‌ها در استان خراسان رضوی غربالگری شنوایی نوزادان را از بدو تولد تا یک‌ماهگی انجام می‌دهند. اگر کودکی مشکوک شناسایی شود به مراکز مجهز شنوایی که دارای تجهیزات کامل جهت تشخیص مشکلات شنوایی کودکان است، ارجاع داده می‌شود. تست‌های تشخیصی و تکمیلی تا سن ۳ ماهگی برای کودک انجام گرفته و در نهایت نوع و میزان اختلال مشخص می‌گردد.
وی افزود: برنامه غربالگری تشخیص و مداخله زودهنگام شنوایی نوزادان از سال ۱۳۸۴ در استان خراسان رضوی به‌صورت پژوهشی آغاز گردید. خوشبختانه درحال‌حاضر توانسته‌ایم گسترش پایگاه‌ها را از یک بیمارستان و از ۲درصد در سال‌های ابتدایی به بیش از ۹۵ درصد بیمارستان‌ها و مراکز بهداشت در استان خراسان رضوی برسانیم. مفتخریم که جزو استان‌های برتر در اجرای این طرح می‌باشیم و سال‌های متمادی استان خراسان رضوی به لحاظ تعداد افراد تحت پوشش رتبه اول را کسب نموده است. خوشبختانه ضرورت انجام غربال شنوایی برای بیمارستان‌ها نیز معلوم شده و در این زمینه همکاری بسیار خوبی دارند.
فیروزی خاطرنشان کرد: برای شهرستان‌ها و مناطقی که فاقد زایشگاه می‌باشند، نیروی متخصص و آموزش‌دیده و یک شنوایی‌شناس به‌عنوان ناظر برای اجرای طرح در آن منطقه درنظر گرفته شده است.
وی ضمن تاکید بر اینکه کم‌شنوایی کودک ممکن است تا ۱۰درصد باعث بروز مشکلات ذهنی در او شود، گفت: این موضوع بیانگر اهمیت شناسایی به‌موقع اختلالات شنوایی در کودکان است. در غربالگری‌ها حتی کم‌شنوایی‌های یک‌طرفه (که یک گوش سالم است و گوش دیگر مشکل دارد) نیز قابل تشخیص است. علیرغم اینکه کودک نیازهای خود را با یک گوش سالم نیز می‌تواند مرتفع سازد و فقط کمی در جهت‌یابی‌ها به مشکل برمی‌خورد اما ضروری است تا کم‌شنوایی متوسط و خفیف نیز شناسایی و درمان شود.
از بین ۱۰۰۰نوزاد، ۱تا ۳ نفر آنها مشکل مادرزادی شنوایی عمیق دارند
در ادامه، معصومه خاکزادی کارشناس مسئول برنامه غربال شنوایی بهزیستی استان گفت: تلاش بر این است که فرآیند درمان را به سن ۶ماهگی که زمان طلایی آموزش زبان به کودکان است، نزدیک کنیم تا کودک در یادگیری زبان با مشکل مواجه نشود. در گذشته بعد از بزرگ شدن کودک مثلا در سنین ۲ تا ۴ سالگی که فرزند از شیر گرفته می‌شد و ارتباط مستقل او با محیط پیرامون شکل می‌گرفت تازه خانواده متوجه وجود اختلال شنوایی در فرزند خود می‌گردید. خوشبختانه درحال‌حاضر تشخیص این اختلال در کودکان به زیر یکسال رسیده و در تلاشیم به زیر ۶ماه نیز برسد.
وی با بیان اینکه از بین ۱۰۰۰نوزاد، ۱تا ۳ نفر آنها مشکل مادرزادی شنوایی عمیق دارند، گفت: در برنامه غربال نه‌تنها این نوزادان شناسایی می‌شوند بلکه تمامی موارد اختلال نیز ردیابی می‌گردد. شناسایی هراختلالی در شنوایی بسیار بااهمیت است زیرا کوچک‌ترین اختلال‌ها نیز اگر پایدار بشوند و به‌موقع درمان نگردند، تبدیل به کم‌شنوایی دائمی و عمیق خواهند شد.
خاکزادی افزود: غربال شنوایی زمانی اهمیت دارد که مداخله به‌موقع انجام گیرد. اگر مداخلات جهت درمان کودک انجام نشود و خانواده را رها کنیم، فرآیند غربال و شناسایی هیچ فایده و تاثیری در روند پیشگیری از اختلالات شنوایی نخواهد داشت.
وی درخصوص اقدامات درمانی و توانبخشی مناسب برای کودکان دارای اختلال شنوایی، گفت: همانطور که گفته شد اولین وظیفه بهزیستی شناسایی و تشخیص به‌موقع است. در مرحله آخر و بعد از تشخیص اختلال شنوایی در کودکان، مداخلات جهت درمان و توانبخشی آنها انجام می‌گیرد. به‌طور مثال انواع اختلالات در بخش میانی و داخلی گوش کاملا با درمان برطرف می‌گردند. باتوجه به تشخیص اختلال در کودک، دارو تجویز می‌شود، عمل جراحی پیوند انجام می‌گیرد، ارائه خدمات توانبخشی از جمله سمعک، توانبخشی شنوایی، کمک هزینه درمان، پرداخت ککمک هزینه تحصیلی و دانشجویی به کودکان دارای اختلال شنوایی، در برخی موارد پرداخت مستمری به افراد محروم دارای اختلال شنوایی، پرداخت هزینه‌های گفتار درمانی، معرفی برای انجام کاشت حلزون رایگان و...از جمله خدمات دیگری است که توسط بهزیستی به این افراد ارائه می‌شود.
مسئول برنامه غربال شنوایی بهزیستی استان با بیان اینکه در مرحله غربال شنوایی و مداخله به افراد محروم یارانه تعلق می‌گیرد، گفت: در مراحل مختلف اجرای این طرح، طبق تعرفه دولتی به مناطق روستایی و افراد محروم یارانه تعلق می‌گیرد. خوشبختانه کاشت حلزون نیز از اواسط شهریور ماه امسال رایگان گردید.
وی افزود: پیرو این موضوع بین دانشگاه علوم‌پزشکی و بهزیستی، کمیته راهبردی برنامه غربال شنوایی نوزادان به‌منظور ساماندهی اقدامات درمانی و توانبخشی مناسب و به‌موقع تشکیل گردید. یکی از نتایج موفقیت آمیز اجرای این برنامه تشکیل کمیته راهبردی بوده است. بهزیستی به عنوان سازمان متولی شروع این طرح توانسته ارگان‌های دیگر را نیز پای کار بیاورد. این هماهنگی بین سازمانی در روند ارائه خدمات بسیار موثر بوده است.
خاکزادی با بیان اینکه همواره به اثربخشی و کارایی این طرح توجه شده است، گفت: نتیجه برنامه غربالگری، اثربخشی تمام مراحل اجرای این طرح را نشان می‌دهد. زمانی‌که تمامی نوزادان در هنگام تولد غربال می‌شوند و مشکل شنوایی آنها از خفیف گرفته تا شدید مشخص می‌گردد، به‌دنبال آن کودکان واجد شرایط کاشت به مراکز جهت کاشت رایگان حلزون در زمان طلایی زبان‌آموزی معرفی می‌شوند. این بسیار اتفاق مبارکی است که امسال از طریق هماهنگی بین ارگان‌های همکار و دستگاه‌های متولی افتاده است.
وی درخصوص افراد واجد شرایط برای کاشت حلزون گفت: اولویت با نوزادان و کودکان دارای افت شنوایی شدید تا عمیق است تا شنوایی آنها به افراد سالم نزدیک شود و به‌واسطه آموزش‌های بعد از آن بتوانند گفتار طبیعی داشته باشند.
نظر شما