به گزارش روابط عمومی و اموربین الملل، دکتر سیدجواد حسینی، معاون وزیر و رئیس سازمان بهزیستی کشور امروز در اولین نشست مشترک رئیس سازمان بهزیستی با مدیران عامل همیاران سلامت روانی اجتماعی سراسر کشور، وجود و فعالیت این افراد را مصداق عینی توانمندسازی محلی فرصت آفرینانه دانست.
وی گفت: رویکرد بنده که به همیاران سلامت روانی اجتماعی همانی است که در جغرافیای سیاستی سازمان بهزیستی هم حاکم بوده است. این رویکرد استمرار پیدا خواهد کرد. در ابتدا لازم است ببینم که فصل انجمن همیاران سلامت در چه حوزه ای از حوزه های توسعه ای و یا برنامه ریزی قرار می گیرد، خب طبیعی است که همه ما اتفاق نظر داریم که همیاران سلامت در حوزه توسعه اجتماع محلی تعریف می شود.
دکتر حسینی ادامه داد: توسعه اجتماع محلی به عقیده برخی یک جنبش اجتماعی است، به این مفهوم که افراد محلی با مشارکت فعال و ایجاد سازمان های غیردولتی در بهبود وضعیت اجتماعی و رفاه در محله و جامعه خودشون نقش آفرین می کنند. فعالیت هایی اینچنینی درواقع تحت عنوان فعالیت های توسعه اجتماع محلی نام برده می شود. این فعالیت ها در قرن ۱۹ بیشتر متمرکز بود بر بحث سلامت و مسکن به در قرن بیستم بیشتر متمرکز شد بر جنبش های ترقی خواهانه و بالاخره در دهه ۷۰ و ۸۰ این قرن متمرکز بر فقرزدایی، به یعنی توانمندسازی اجتماعات محلی شد.
وی افزود: مهمترین بحث این بود که اجتماع محلی زمانی توانمند می شود که فقر از آنجا زدوده شود، البته فقر در جامعه شناسی ۳ دار دارد؛ یک دار درواقع معیشتی، یک دار منزلتی و یک دار هم فرصتی است. دار معیشتی یعنی فقیر از امکانات اولیه زندگی مانند مسکن وخوراک (کالری و پروتئین لازم) بی بهره است، دار منزلتی زمانی پدید می آید که فقیر بواسطه نداشتن امکانات اول پرستیژ و منزلت اجتماعی خود را از دست می دهد و در نهایت و دار فرصتی پیش می آید که او بسیاری از فرصت ها مانند مسافرت رفتن، آموزش دیدن، جهانگردی، ایرانگردی، و حتی گاهی فرصت ازدواج و فرزندآوری را از دست می دهد.
رئیس سازمان بهزیستی کشور ادامه داد: بنابراین فقر، دار معیشتی، منزلتی و فرصتی برای فقرا ایجاد می کند. توسعه محلی می گوید با برداشتن این دارها می توان فرصت زندگی ایجاد کرد. انسانی که دارای معیشت باشد، منزلتش ارتقاء می یابد و فرصت های زندگی کردن پیدا کند. توسعه اجتماع محلی از نظر ما اهمیت زیادی دارد. به نظر ما می توان از دو منظر فرآینده و محصول به آن نگاه کرد.
وی خاطر نشان کرد: یک نگاه فرآیندی و یک نگاه محصول محور و نتیجه گراست. وقتی می گوییم نگاه فرآیندی یعنی برخی از فرآیندها فارغ از اینکه چه محصولی دارند موضوعیت پیدا می کنند مانند مجلس دانش آموزی که برون داد آن مهم نیست و موضوعیت برگزاری چنین مجلسی و اثرات حضور در آن برای دانش آموزان است.
دکتر حسینی در مورد نگاه محصول محور نیز گفت: توسعه محلی قبل از اینکه نتیجه خاصی را در جامعه داشته باشد به توانمندسازی افراد محله، جامعه محله، نهادهای محلی می انجامد. بنابراین ما قبل ازاینکه به نتایج فقرزدایی فکر کنیم درواقع معطوف می شویم بر اینکه افراد محله، نهادهای محله خودشون ظرفیت، همگرایی و هم افزایی پیدا کنند. نگاه محصول محور نیز یعنی اقدامات به کاهش فقر و افزایش توانمندی، رفاه و توسعه محلی منجر می شود.
وی ادامه داد: به دلیل اهمیتی که این موضوع دارد توسعه محلی را باعنوان جنبش های اجتماعی نام می برند چرا که به توانمندسازی، سرمایه اجتماعی و سلامت اجتماعی محله می انجامند. طبیعتاً وقتی از توسعه محلی صحبت می کنیم مهمترین مؤلفه توسعه محلی حساس کردن مردم نسبت به موضوع، آموزش و اگاهی و در نهایت درگیر کردن با موضوعات است. مهمترین عنصری که در این فرآیند نقش آفرینی می کند عنصر مشارکت است.
رئیس سازمان بهزیستی کشور با اشاره به نگارش کتاب «مشارکت پایدار مردمی در نوسازی شهری» یادآور شد: وقتی از مشارکت صحبت می کنیم به یک مدل ۳ وجهی می رسیم. مدل اول مشارکت تشریفاتی و تزئیناتی است که در آن ژست مشارکت می گیریم. دوم مشارکت محدود است یعنی زمانی که تصمیم می گیرید دیگران را مشارکت بدید اما شما تصمیم می گیرید که خروجی و اولویت چه باشد. سوم مشارکت واقعی است.
وی در مورد مولفه های مشارکت واقعی گفت: این نوع مشارکت مولفه هایی دارد مانند اینکه افراد محله در تصمیم سازی، تصمیم گیری، اجرا، بهره برداری و نظارت دخیل باشند. دومین مؤلفه تقاضامحور بودن یک مشارکت است، یعنی مشارکت از دل مشارکت کنندگان محلی برمی خیزد. سومین مؤلفه این است که مشارکت به شکل «با مردم» نه «برای مردم» صورت گیرد.
دکتر حسینی افزود: مؤلفه دیگر نهادمند، سازمان یافته بودن مشارکت است. اینجاست که توسعه محلی معنی پیدا می کند.
وی با تاکید بر این نکته که جنس همیاران سلامت روانی اجتماعی از مشارکت واقعی است گفت: وقتی مشارکت اینچنین باشد اولاً فعالیت ها اثربخش می شوند، ثانیاً مشروعیت پیدا می کنند، ثالثاً عدالت جویانه می شوند، رابعاً تصمیم گیرندگان فعالند نه منفعل، خامساً اعتماد عمومی ایجاد می شود، سادساً مشارکت سیاسی شهروندان هم در کنار مشارکت محلی افزایش پیدا می کند و البته ظرفیت های محلی و توانمندسازی هم به طور طبیعی محقق می شود.
رئیس سازمان بهزیستی کشور ادامه داد: امروز جای خوشحالی است که در تمام استان ها ۲۰۰ انجمن با ۱۵۰۰ گروه و در مجموع با ۶۰۰۰ نفر فعال هستند.
وی با اشاره به تهیه طرح بهزیست محله برای تحقق موارد فوق الذکر گفت: این طرح چند مولفه دارد. با اجرای این طرح قرار نیست خللی به همیاران سلامت اجتماعی، مثبت زندگی و ... وارد شود، اتفاقا در این طرح با همین رویکردی که همیاران سلامت روانی اجتماعی دارند اجرا می شود. رویکرد سازمان بهزیستی در تمام فعالیت ها از جمله بهزیست محله، سیاستگذاری دانش بنیاد، محله محور، خانواده گرا، مشارکت بنیان، پیشگیرانه، توانمندسازانه، انسان محورانه، عدالت جویانه و فرصت آفرینانه است.
دکتر حسینی ادامه داد: با این جهت گیری بهزیست محله به دنبال کمک به طرح های در حال اجراست تا یک نهاد بسیار مهمی مانند محله از طریق فعالیت های بهزیستی و بهزیستانه احیا شود. در این محله با مردم نه برای مردم، با استفاده از ظرفیت های محله مانند مساجد، مدارس، خانه های بهداشت و ... که هم اکنون موجود است و همینطور حضور مردم، خیریه ها، تشکل ها، موسسات کارها را پیش ببریم.
وی با بیان اینکه طرح بهزیست محله بهزیستن را با رویکرد توانمندسازی و توسعه محله با کمک امثال همیاران سلامت روانی اجتماعی دنبال می کند گفت: بهزیست محله در واقع با نگاه انعطاف پذیرانه، فعالانه، توانمندسازانه و ظرفیت سازانه، ضریب فعالیت های موجود را افزایش می دهد.
رئیس سازمان بهزیستی در ادامه به توجه بر شبکه سازی با استفاده از ظرفیت انجمنی مانند همیاران سلامت روانی اجتماعی تاکید کرد و گفت: تهیه نظام نامه تعامل با دستگاه های عمومی و دولتی و برند سازی و تشویق انجمن ها و تشکل ها باید در دستور کار قرار گیرد.
وی در پایان با بیان اینکه آغوش بهزیستی برای مشارکت مردم باز است گفت: می خواهیم پیچ پراکندن قدرت بالقوه و اجتماع برای مشارکت مردم را باز کنیم.
نظر شما