تلاش برای ایجاد شبکه ملی متخصصان مشاوره و روانشناسی سالمندی در کشور/خدمات مشاوره و روانشناسی در مراکز درمانی سالمندان ارائه شود

به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل؛  دکتر احمد دلبری رئیس دپارتمان سالمندی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی و مشاور رئیس  سازمان  بهزیستی در امور سالمندی در این آیین، گفت:سالمندی در کشور ما  تفاوتی با دنیا دارد و آن هم این است که ما پرشتاب ترین کشور در حال سالمند شدن هستیم در حالی که دنیا در بازه ی زمانی چیزی حدود سی و پنج سال رشد جمعیت سالمندش کمتر از دو برابر می شود، ما در همین فاصله تقریبا سه برابر می شویم و در سال ۱۴۳۰ یک سوم جمعیت کشور را آدم های بالای شصت سال شکل می دهند که ما باید آمادگی برای این تغییر جمعیت را داشته باشیم.

وی افزود:کشورهای توسعه یافته که این مسیر را رفته اند، مدت زمانی که جمعیت سالمند شان دو برابر شده، حدود ۹۰ تا ۱۰۰ طول کشیده  است و به عنوان نمونه فرانسه ۱۲۰، سوئد ۹۰ و انگلیس چیزی حدود ۷۵ سال  این تغییرات  طول کشیده است و ایران تقریبا به عنوان پرشتاب ترین کشور در کمتر از ۱۶سال آینده، جمعیت ۱۰ درصدی ما که در سال ۹۸ بالای شصت سال بودند به ۲۰ درصد  در سال۱۴۲۰ خواهند رسید و به همین دلیل ما باید در موضوع سالمندی به عنوان یک موضوع بسیار مهم و چالشی از امروز که هنوز وارد این موج نشده ایم، فکر کنیم.

وی افزود:خوشبختانه دولت چهاردهم و سازمان بهزیستی و وزارت رفاه اهتمام بسیار جدی به موضوع سالمندی پیدا کرده اند، و این تغییرات سریع  نیاز به یک سری خدمات حوزه سالمندی دارد و خدمات روانشناسی و مشاوره در رأس آنهاست.

دلبری گفت: بزرگترین دغدغه سالمندی امروز، تنهایی و انزوا به واسطه کاهش مبانی و مسائل و اتفاقاتی است که در حوزه فرهنگی و اجتماعی  کشور در حال شکل گرفتن هستند و در حال حاضر کمتر از ۱۰ درصد روانشناسان و مشاوره ای که در سطح کشور ارائه خدمت می دهند به موضوعات حوزه سالمندی پرداخته اند و انواع و اقسام حوزه های روانشناسی را در کشور در گذشته تقویت کرده ایم اما به موضوع سالمندی نپرداخته ایم  و اهمیت این دوره در این حد به خاطر شیوع مشکلات روانی و اجتماعی در دوره سالمندی و تغییرات فیزیولوژیک و  فرهنگی که در کشور شکل گرفته است، در حال رشد است.

وی افزود: موضوع خانواده و مراقبین را  باید آموزش دهیم و بسیاری از بیماری هایی که آدم ها در سال‌های  بالای عمر مبتلا می شوند، دیگر نیا اصلی آنها نیاز دارویی و درمان صرف نیست، بلکه نیازهای مراقبتی است که باید خانواده ها آموزش و مهارت لازم برای رویارویی با این مسئله داشته باشند و با پدیده ای روبرو هستیم که اگر امروز برای آن برنامه ریزی نکنیم قطعا فردا در بحران سالمندی گرفتار خواهیم شد. وهمان طوری که کشورهای  توسعه یافته قبل از ما با این بحران مواجه بوده اند.

دلبری گفت:هدف برگزاری این دوره در مرحله اول توانمندسازی سه هزار کارشناس و مشاور در سطح کشور است و ان شاالله بتوانیم شبکه ملی متخصصان مشاوره و روانشناسی سالمندی را در کشور ایجاد کنیم و به سبب این آموزش ها و ایجاد شبکه بتوانیم سلامت روانی و اجتماعی سالمندان را ارتقا بدهیم و این فعالیت ها باعث منزلت بیشتر سالمندان بشود. با استاندارد سازی آموزش های این دوره ها ان شاالله  بتوانیم  در منطقه در جمع پیشگامان حوزه سالمندی روانشناسی باشیم.

وی افزود: در کنار بحث تکریم و منزلت سالمندان،   روانشناسان و مشاورین می توانند در حوزه روانشناسی سالمندی به عنوان یک فعالیت حرفه ای به آن فکر کنند و یکی از سریع ترین بازارهای رو به رشد در سلامت در آینده نه چندان دور بحث سالمندی است و بحث مشاوره سالمندی هم می تواند در این خدمت شکل بگیرد.

مشاور رئیس سازمان بهزیستی در امور سالمندان گفت:ما بدون آینده روانشناسی در ایران نمی توانیم به موضوع سالمندی فکر کنیم و حتما باید به عنوان یکی از اولویت های سازمان ها بحث روانشناسی آنها باشد و  تغییرات فیزیولوژیک باعث می شود افراد نیاز بیشتری داشته باشند و در این دوره باید یادشان بدهیم که چطور سبک زندگی درستی را انتخاب کنند و مهم ترین استراتژی و راهبرد برای اینکه سالمندان سالم تری  تربیت کنیم بحث پیشگیری است چون بسیاری  از بیماری هایی که آدم ها در دوره سالمند میگرند قابل پیشگیری و پیش بینی است و با این آموزش ها ما می توانیم  میزان اختلالات حوزه روانی را کم کنیم.

وی افزود:گفته می شود آموزش های مبتنی بر سبک زندگی سالم باعث می شود  افسردگی ۴۰ درصد کاهش پیدا کند و تغذیه مناسب  می تواند در این دوره ها و هر آموزشی که داده بشود باعث بهتر شدن وضعیت شناختی افراد می شود و قطعا سبک  زندگی سالم می تواند بزرگ ترین داروی پیشگیرانه برای مشکلات نه تنها جسمی بلکه روانی و شناختی سالمندان باشد.

دلبری گفت:شخصیت های افراد در این دوره تغییر می کند و ویژگی های شخصیتی آنها تغییر می کند که نیاز به آموزش دارند و شخصیت تاب آور می تواند تعیین کننده کیفیت زندگی بهتر در دوره سالمندی باشد. همچنین مهارت هایی که افراد نیاز دارند که با بزرگترهامون چطور صحبت بکنیم (با توجه به تغییرات فیزیولوژی در سیستم شنوایی، سیستم شناختی، سیستم بینایی و همچنین بیماری هایی که برای سالمندان به وجود می آید) نیاز داریم که یاد بگیریم چطور تعامل بهتر و رفتار بهتری با سالمندان ما داشته باشیم و ارتباط موثر با سالمند، یعنی احترام و همدلی با سالمندان عزیز که این مهارت ها زیربنای هر مداخله مشاوره ای است.

وی در پایان ضمن تشکر  از دغدغه معاونت اجتماعی سازمان بهزیستی در حوزه سالمندی گفت: ما نیاز به مراقبت بیشتر از بزرگترها داریم  و این مراقبت نیاز به یک دانش و مهارتی دارد و قطعا با برگزاری این دوره (که انشاالله دوره مقدماتیش با سه هزار نفر شروع می شود و دوره های پیشرفته اش هم برگزار خواهد شد)   ضمن اینکه دعای خیر خیلی از بزرگ ترها شامل حال خودتان خواهد شد مطمئن باشید یک بیزینس  برای همکاران روانشناس و مشاوره ما به وجود خواهد آمد و همان طوری که در دهه ۷۰ و ۸۰ در هر کوچه و پس کوچه یک مهدکودک تاسیس شد،   قطعا از سال ۱۴۱۰ به بعد این نیاز و این ارائه خدمت به حوزه سالمندی، تغییر خواهد کرد و ضمن اینکه شما یک خدمت اجتماعی ارائه خواهید داد بیزینس خوبی را فرا خواهید گرفت.  

خدمات مشاوره و روانشناسی در مراکز درمانی  سالمندان ارائه شود

دکتر اسماعیل زارعی استاد تمام گروه تکنولوژی آموزشی در دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی، در این مراسم با اشاره به وجود نوعی از اختلالات روانشناختی در  سه درصد از جمعیت بالای شصت سال، گفت: سه  خط درمانی تا دهه نود در آمریکا  برای این اختلالات وجود داشت که اولین خط درمانی برای اختلال روانشناختی دارو درمانی، دومی الکتروشوک درمانی و سومی خدمات مشاوره بود و رها شد.

وی افزود:الان  تغییراتی ایجاد شده، یعنی خط اول درمان برای اختلالات روان شناختی دارودرمانی و روان درمانی مشاوره است یعنی خدمات روانشناختی و مشاوره ای الان جز خدمات خط اول و در واقع مداخله برای سالمندان هست و نه تنها در بحث درمان روان شناختی نگاه مشاوره ای مطرح می شود، بلکه نگاه پیشگیرانه و تغییر نگاه اتفاق افتاد.

زارعی گفت:در سالمندی موفق  سالمندی پویا را  داریم و نگاه ها  به سمت این است که اساسا نگاه آسیب شناسی و پاتولوژیک را نسبت به سالمندی  عوض کنیم و  نگاه پیشگیرانه و نگاه توانمندسازی را جایگزین نگاه  آسیب شناسی  کنیم.

وی افزود:طبق بیانیه های جهانی و بیانیه سازمان ملل  اصولی که در مورد سالمندان و درمان سالمندان به دولت ها توصیه شده است، نگاه در واقع پیشگیرانه و توانمندسازی و استقلال مشارکت، مراقبت با شکوفایی و  کرامت و این ها اصولی است به دولت ها پیشنهاد می دهند.

زارعی گفت: یکی از معضلاتی که در دنیا وجود دارد و همچنان هم هست بحث سن گرایی یا تبعیض سنی و یکی از بزرگ ترین مسائل و مشکلاتی است که در ارائه خدمات و نگاه به سالمندان در دنیا وجود دارد و متاسفانه در جامعه ما هم به چشم می خورد. و طبق پژوهش هایی که در حوزه سالمندی وجود دارد تا دهه ۹۰ توزیع سالمندی بسیار اندک است و تغییراتی قرار نیست اتفاق بیفتد.

وی افزود:نگاه اکادمیک اقتصادی این است که سالمند فردی است که  کارش رو انجام داده و دیگر قابل سرمایه گذاری نیست و این نگاه در حوزه سلامت هم متاسفانه تسری پیدا کرده است، اما می بینیم در ابتدای قرن بیست و یکم پژوهش ها بسیار بسیار زیاد  حوزه سالمندی رونق پیدا کرده است و یکی از این اصولی که الان UN اشاره  دارد، بحث خودشکوفایی است که  دو بند دارد؛ یکی اینکه سالمندان باید بتوانند فرصت های ظهور کامل استعدادهای بالقوه خود را دنبال کنند و دیگری اینه سالمندان باید به منابع آموزشی فرهنگی معنوی و تفریحی جامعه دسترسی داشته باشند.

زارعی گفت:در بحث کرامت عنوان می شودکه با سالمندان باید بدون توجه به سن، جنسیت، پیشینه نژادی یا قومیتی ناتوانی یا موقعیت های دیگر، منصفانه رفتار شود و مستقل از سهم اقتصادی آنها، ارزشمند هستند. لذا یکی از موضوعاتی که امروز ما با روبرو هستیم و در کشور ما باعث افتخار آیت این است که ما در حوزه روانشناسی و مشاوره جزو کشورهای پیشگام منطقه هستیم و توجه به خدمات مشاوره در حوزه سالمندی هست نه با نگاه درمانی بلکه با نگاه پیشگیرانه و با نگاه توانمندسازی این جمعیت و سازمان بهزیستی حتما یکی از ماموریت هایش توجه به این جمعیت هست.

وی با اشاره به تصویب گرایش مشاوره سالمندی در  سال گذشته برای اولین بار در وزارت علوم گفت:  ان شاالله در این حوزه وارد تربیت دوره کارشناسی ارشد مشاوره سالمندی خواهند شد و ما همین جا استدعا داریم از آقای دکتر حسینی و سازمان بهزیستی که کمک کنند این دوره ها شکل بگیرد و  برای آینده خودمان که جزو گروه هایی هستیم که قرار است از این خدمات در بیست سال بعد استفاده کنیم.

زارعی با ارائه پیشنهاد افزوده شدن خدمات مشاوره و روان درمانی سالمندان گفت:بسیاری از سالمندان به کلینیک های روان مراجعه نمی کنند  و ما باید روانشناس و مشاور سالمندی در مراکز درمانی پزشکی سالمندان داشته باشیم و در دنیا نیز معمولا در مراکزی که  سالمندان برای زانو درد و پا درد و... مراجعه می کنند، خدمات روانشناسی ومشاوره  ارائه می شود و امیدواریم در این دوره که با همکاری دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی  داریم و در خدمت آقای دکتر دلبری و دوستانمان هستیم، با حمایتی که سازمان بهزیستی دارد، انشاالله بتوانیم دوره موفقی را برگزار کنیم.