یادداشت| بهزیستی در هفته دولت

بلاخره بعد از ۱۰ماه حضور در سازمان بهزیستی کشور و پس از برگزاری چندین نشست هم اندیشی آنلاین و ۳۰سفر استانی، توفیق شد نخستین نشست تخصصی مدیران بهزیستی کشور را با حضور ۸۵نفر متشکل از مدیران کل استانها، معاونین، رؤسای مراکز و مدیران کل ستادی و مشاورین بصورت حضوری و با هدف تشریح ۹برنامه ملی سازمان بهزیستی کشور در حوزه سلامت اجتماعی، توانمندسازی، پیشگیری و رفاه اجتماعی به مناسبت هفته دولت در قالب ۶پنل تخصصی،با بحث و گفتگو و سخنرانی میهمانان، برگزار کنیم.

در ابتدای این نشست که با حضور میهمانان صاحب نظر از جمله؛ دکتر رستمی معاون امور تعاون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، دکتر صادقی فر رئیس موسسه کار و تأمین اجتماعی، دکتر مولایی رئیس انجمن اپتومتری ایران و مدیرانی از بانک رفاه کارگران، همراه بود، صمن خوشامد گویی, اشاره کردم؛

امروز اینجا و در ستاد مرکزی سازمان بهزیستی گرد آمده ایم تا با تاکید بر شایسته گزینی و محور قرار دادن دانش، از طریق پیاده سازی نظام مدیریتی مشارکتی *از کف تا ستاد* که اسکلت بندی آن مبتنی بر دانش محوری و مشارکت جویی و بر مدیریت دانش استوار شده است *زنگ بهزیستی* را برای *جلوگیری از بدزیستی و زنگ زدگی جامعه* به صدا دراوریم.

چرا که جامعه طوفانی امروز بیش از هر زمان دیگری نیاز به *زنگ بهزیستی* دارد.

با تاکید بر اجرای برنامه های راهبردی و تحولی باید تلاش کنیم با بهره مندی از تجارب عمودی و افقی حال و گذشته در شمار جامعه کوتاه مدت قرار نگیریم. باید به تصمیمات، طرح ها و برنامه ها، عمق راهبردی و دانش بنیان دهیم.

معتقدم عمق بخشی موثر به تصمیمات تنها با کار تحقیقاتی میسر است و تصمیم بدون تحقیق به هدر رفت منابع و کاهش بهره وری سازمانی منجر میشود.

حال که به درستی عزم جدی برای ترسیم زیست بوم جامع مشارکت های مردمی و اجرای طرح ملی سلام(سلامت اجتماعی محله محور)داریم، باید کمربندها را برای تلاش در راستای آزاد سازی توان لشکر عظیم اما نهفته دوست دار و حامی بهزیستی در پهنه کشور یعنی داوطلبین متخصص، متعهد، محکم کنیم تا با فعال سازی شبکه داوطلبین بهزیستی به نقطه ای برسیم که بی نیاز از اعتبارات دولتی با کمک نیکوکاران داوطلب *به زیستن* را برای همه همنوعان عزیزمان اعم از مخاطبین خاص و عام خود، توسعه داده و به اجرا بگذاریم.

در ادامه با اشاره به؛

جزء ۸بند(پ)ماده ۷۷احکام دائمی که در آن،

سلامت اجتماعی بعنوان مأموریت اصلی سازمان بهزیستی ذکر شده، عنوان کردم؛ هیچ فعالیتی در بهزیستی انجام نمی‌شود مگر اینکه در ابعاد و مؤلفه‌های سلامت اجتماعی جای بگیرد.

سلامت اجتماعی را دارای سه بُعد به شرح ذیل؛

۱- رفاه اجتماعی

۲ـ بهزیستی اجتماعی

۳ـ فضائل اجتماعی

می دانیم.

رفاه اجتماعی به مجموعه ای از قوانین، مقررات، برنامه ها و سیاست هایی اطالق میشود که در قالب موسسات و نهادها برای تامین نیاز افراد جامعه و رفاه ایشان شکل میگیرد.

رفاه اجتماعی دارای ۹بعد است که عبارتند از:

اشتغال، مسکن، آموزش،بهداشت و سلامت، سلامت محیطی،معیشت،اوقاف فراغت،حمل و نقل و مراقبت اجتماعی.

بعد دوم سلامت اجتماعی بهزیستی اجتماعی است که عبارت است از؛

ارزیابی فرد در معنای زندگی و زیست خود با افراد دیگر که به رفاه و آرامش و آسایش او منجر میشود. 

بهزیستی اجتماعی بعنوان بعد دوم سلامت اجتماعی، خود دارای ۴بعد، شامل؛

 انسجام اجتماعی، شکوفایی اجتماعی، انطباق اجتماعی،  مشارکت اجتماعی و ۱۳مؤلفه است.

• انسجام اجتماعی شامل؛ احساس دوستی و همبستگی، احساس ارزشمندی اجتماعی و رضایت از محیط زندگی.

• شکوفایی اجتماعی شامل؛باور به پیشرفت اجتماعی، اعتقاد به توانایی های فرد وامید به آینده.

• انطباق اجتماعی شامل؛ معنا داشتن زندگی، احساس تعلق اجتماعی و همدلی اجتماعی، و مشارکت اجتماعی که مؤلفه های آن عبارتند از؛اعتماد اجتماعی، حمایت اجتماعی،شرکت در فعالیت های اجتماعی و احساس اثربخش بودن.

آخرین و سومین بعد سلامت اجتماعی، فضائل اجتماعی است که به مجموعه ای از سیاستها، رویکردها، آداب و رسوم و الگوها که رفتارهای

اجتماعی افراد را در جامعه شکل میدهند، اطلاق میشود.

این بعد سلامت اجتماعی دارای سه بعد و ۱۴مؤلفه است.

اولین بعد فضایل اجتماعی، عدالت اجتماعی است که از سه شاخص، عدالت مراوده ای، عدالت توزیعی و عدالت رویه ای، تشکیل میشود. 

از ابتدای ورودم به بهزیستی، دو اقدام برای تحقق سلامت اجتماعی که ماموریت قانونی سازمان بهزیستی است، بصورت جدی در دستورکار قرار گرفت.

اول؛ تدوین ۱۰ راهبرد اساسی بهزیستی که عبارتند از:

✓ محله گرایی،

✓ مشارکت محوری،

✓ توانمندسازی،

✓ فرصت آفرینی،

✓ رویکرد پیشگیرانه،

✓ اجتماعی سازانه،

✓ دانش بنیان،

✓ تلفیق جویانه،

✓ عدالت جویانه 

و

✓ خانواده محور.

دوم؛ تدوین برنامه جامع عمل سلامت اجتماعی که با تصویب شورای عالی رفاه، مبنای عمل قرار میگیرد.

اما از آنجا که در آستانه ورود به هفته گرامیداشت دولت هستیم، ۱۸طرح و برنامه مهم بهزیستی، شامل؛

۱- طرح سالم(سلامت اجتماعی محله محور)

۲- طرح غربالگری و استعدادیابی و مهارت آموزی ۳۰هزار نوجوان

۳- طرح غربالگری و سلامت جسمانی و پیشگیری از سرطان زنان سرپرست خانوار

۴- طرح راه اندازی پیش از ۲۰۰پایگاه CBR شهری

۵- آغاز به کار شروع ۳۵ ساختگاه ۳مگاواتی با ۱۰۵ مگاوات تولید برق و سهامداری ۲۱هزار مددجو

۶- راه اندازی و تکمیل سامانه جامع اشتغال مددجویان

۷- راه اندازی صندوق ضمانت و حمایت از فرصتهای شغلی معلولان

۸- شروع عملیات راه اندازی خانه هنر افراد دارای معلولیت در تهران و چند استان

۹- آغاز طرح تربیت ۳هزار مشاور تخصصی در حوزه سالمندان

۱۰- آغاز طرح مهر و گفتگو(پاتوق آموزش، سلامت و نشاط سالمندی)

۱۱- طرح نظام تصمیمگیری مشارکتی از کف(مراکز)تا ستاد 

۱۲- طرح باشگاه کارآفرینان جوان

۱۳- طرح زیست بوم جامع مشارکت در سازمان بهزیستی

۱۴- طرح تعاونی محله محور

۱۵- طرح محله امید–حساب امید

۱۶- آغاز به کار طرح استاندارد سازی ۳۳۰مرکز شبانه روزی سالمندان کشور

۱۷- طرح آموزش، توانمندسازی و پیشگیری از آسیب های بینایی در سالمندان

۱۸- شروع طراحی داشبورد مدیریتی مبتنی بر هوش مصنوعی و رصدخانه آسیبهای اجتماعی،

رونمایی می‌شود.

 تشریح جزئیات این ۱۸طرح و برنامه از حوصله این نوشتار خارج است، لذا دعوت میکنم علاقمندان خبرهای مربوط را در پایگاه اطلاع رسانی سازمان به نشانی: behzisti.ir مطالعه کنند. 

تغییر رویه در موضوع انعقاد و امضاء تفاهم نامه های همکاری جدید با سایر بخش های دولتی و غیردولتی، موردی بود که به آن اشاره شد، با توجه به ماهیت تفاهم نامه های امضا شده جدید که بیشتر قرارداد انجام کار معطوف به نتیجه مشترک در راستای عمل به مسئولیت های اجتماعی طرف مقابل به نفع جامعه هدف بهزیستی است تا تفاهم بلا اثر، از مدیران بهزیستی استانها خواسته شد تا با هدف پوشاندن ناترازی های اعتباری و پیشبرد هرچه بهتر امور، پیگیر اجرای مفاد این قرارداد-تفاهم نامه ها در استان خود باشند.

همانگونه که بارها در نشست های آنلاین گفته شد، فی الحال از فرصت دیدار چهره به چهره با مدیران بهزیستی سراسر کشور استفاده نموده و اعلام میشود: هر کس در بهزیستی با هر ایده، علاقه و گرایش سیاسی بتواند در چهارچوب قوانین و مقررات نظام جمهوری اسلامی قدمی موثر برای کمک به *به زیستن* آحاد جامعه بردارد، نور چشم و عزیز ماست و تاکید شد؛ امروز که زمین و زمان دست به دست هم داده اند تا ایران عزیز را به زانو دراورند، بیش از هر زمان دیگری نظام و انقلاب به امید آفرینی نیاز دارد، لذا ما مددکاران عرصه سلامت و رفاه اجتماعی در بهزیستی وظیفه سنگین داریم تا برای *حال خوب و به زیستن* ایرانیان از هیچ تلاشی دریغ نکنیم.

حسن ختام سخنان خود را یادآوری مثلث سه بعدی یادگیری بنیامین بلوم(بعد شناختی، بعد عاطفی-روانی و بعد مهارتی)که هر بعد آن را با بخشی از ظرفیت های وجودی می توان متناظر دانست، یعنی بعد شناختی را با مغز(م) بعد عاطفی را با دل(د) و بعد مهارتی را با دست(د) که ترکیب این سه، واژه پر مفهوم *«مدد»* است.

لذا رمز اقدام و عمل در بهزیستی را *یا علی مدد* قرار داده و همچون همیشه خطاب به حضرتش، عرضه میداریم:

*ای علی، ای صوت عدالت انسانی، ای شهید محراب، مددمان کن تا با مغزورزی اندیشه هایمان و با دل ورزی انکیزه هایمان را به قدرت دستهایمان منتقل کنیم و با این نگاه همه با هم دست در دست هم نهیم به مهر، تا میهن خویش را کنیم اباد.* انشاءالله.

                 «یاعلی مدد»