۲۶ خرداد ۱۳۹۸ - ۰۸:۳۹
همدان|پشت خط 123

123 سامانه ای است که هنگام بروز آسیب های اجتماعی می توان به راحتی با سه اشاره انگشت با آن تماس گرفت

123 سامانه ای است که هنگام بروز آسیب های اجتماعی می توان به راحتی با سه اشاره انگشت با آن تماس گرفت و از کارشناس پشت خط کمک خواست؛ اما شاید کمتر کسی بداند که در آن سوی خط چه می گذرد و چه امکاناتی برای کمک به آسیب دیدگان اجتماع فراهم شده است.

همه چیز از زمانی آغاز می شود که زنگ تلفن اورژانس اجتماعی به صدا درمی آید؛ کارشناسان آموزش دیده و حرفه ای خط 123 در اتاقی پر از کابین های مجزا پشت میز خود نشسته و به محض برقراری تماس، تلفن را پاسخ می دهند.

صدایی غمگین که با ترس و اضطراب آمیخته شده به گوش می رسد، صدای زنی است که به دلیل مشکلات حاد خانوادگی، کاسه صبرش سرازیر شده، با همسرش دعوا کرده و از خانه گریخته است. کارشناس مرکز، مشکل را جویا می شود، کارش را خوب بلد است، ابتدا به توضیحات تماس گیرنده با دقت گوش می دهد، نکات مهم حرف های او را یادداشت می کند و سپس با یک برخورد حرفه ای فرد را آرام کرده و آدرس او را یادداشت می کند و به زن در معرض آسیب اطمینان می دهد که به سرعت برای یاری او یک تیم اعزام می شود.

هنوز تلفن این کابین قطع نشده که از کابین کناری صدای زنگ تلفن بلند می شود، کارشناس مربوطه از صحبت های تماس گیرنده تشخیص می دهد که یک کودک آزاری گزارش شده است. مدت مکالمه اش کمی طولانی تر می شود، سن، جنس و اطلاعات محیطی زندگی کودک را می پرسد و یادداشت برداری می کند.

اینجا مرکز اورژانس اجتماعی شهر همدان است؛ تنها مرکز شبانه روزی استان که به دلیل وسعت خدمات قابل ارائه، در رده بندی ها در سطح یک قرار دارد و به نوعی پشتیبان هفت مرکز اورژانس اجتماعی دیگر استان است که در سطح 2 فعالیت می کنند.

فرصتی پیش آمده تا به عنوان یک خبرنگار ساعاتی را در کنار مسئولان این مرکز سپری کنم و اجازه دارم از قسمت های مختلف این مرکز دیدن کنم.

'معصومه کاشی' مسئول اورژانس اجتماعی شهرستان همدان نیز مرا در این بازدید همراهی می کند و با او هم کلام هستم. 18 سال در این مرکز کار کرده و 12 سال مسئولیت این مرکز را بر عهده داشته است. بسیار باتجربه و پخته به نظر می رسد؛ روحیه ای آرام دارد اما در عین حال قدر ثانیه ها را برای نجات یک انسان در معرض آسیب به خوبی می داند. همه ارباب رجوع های مرکزش آسیب دیده اجتماعی هستند و درد این اجتماع را با پوست و گوشتش احساس کرده است.

اگرچه سال هاست با این افراد برخورد کرده اما هنوز تماس هایی حاکی از آزار یک کودک، آسیب یک زن، فرار یک نوجوان یا خودکشی یک انسان او را مضطرب می کند و درون آرامش را به جوشش وا می دارد.

در مورد سالن کابین بندی شده خط 123 به من اطلاعاتی می دهد و می گوید: پنج خط در این مرکز فعال است و به صورت 2 شیفت کاری از ساعت هشت صبح تا 2 بعدازظهر و 2 بعدازظهر تا هشت شب فعالیت دارد و ابراز امیدواری می کند که ی ساعات هشت شب تا هشت صبح نیز خط مرکز فعال شود.

در خصوص تبحر و مهارت کارشناسانش با اطمینان سخن می گوید و می افزاید: کسانی که در این مرکز به تلفن ها پاسخ می دهند، خود روانشناس و مددکار هستند و بنا بر تشخیص آنها خودروهای داخل حیاط اورژانس اجتماعی به محل اعزام می شوند و آسیب را پیگیری می کنند.

کاشی با استناد به آمارها یادآوری می کند: تعداد تماس های خط 123 این مرکز در ماه رمضان کمتر از دیگر ایام سال است و در نیمه دوم سال با بازگشایی مدارس تعداد تماس ها بیشتر می شود.

همراه با او از اتاق کابین خارج می شوم و بعد از گذشتن از کنار خودروهای پارک شده در حیاط مرکز که آماده اعزام به محل حادثه هستند به اتاق پذیرش می رسیم.

کاشی توضیح می دهد: مراجعه کنندگان این مرکز یا به صورت خود معرف هستند یا از مراکز دیگر همچون نیروی انتظامی و دادگستری ارجاع داده می شوند.

وی اضافه می کند: در هر صورت به محض اینکه مراجعه کننده ای وارد این مرکز می شود، ابتدا پذیرش و سپس مشکلات فرد توسط تیم های تخصصی مرکز بررسی می شود و این تیم ها نتایج ارزیابی های خود را با همکاران روانشناس مرکز در میان می گذارند.

از کنار اتاق پذیرش و اتاق تیم های تخصصی عبور می کنیم؛ به اتاق پزشک متخصص مرکز می رسیم.

دکتر علی نجفیان توضیح می دهد که اگر قرار باشد مراجعه کننده این مرکز در خوابگاه مستقر شود باید ویزیت شده و آزمایش های روتین غربالگری برای بیماری های منتقله جنسی همچون HIV و هپاتیت B و عفونت های مقاربتی برای او انجام شود.

از اتاق دکتر که خارج می شویم اتاق مشاوران حقوقی به چشم می خورد که وظیفه پیگیری های قضایی و حقوقی مراجعه کنندگان را بر عهده دارند.

حالا نوبت بازدید از خوابگاه ها رسیده است که از دیگر بخش ها برایم هیجان انگیز تر است. خانم کاشی به عنوان مسئول مرکز اورژانس اجتماعی شهر همدان همچنان همراهی ام می کند.

6 زن و دختر آسیب دیده در این خوابگاه مستقر شده اند اما قبل از بازدید ما، آنها را به یکی از اتاق ها برده اند تا شان و منزلت آنها حفظ شود.

همراه با خانم کاشی وارد خوابگاه نگهداری زنان و دختران آسیب دیده می شوم، یک سوئیت بزرگ است که شامل 2 خوابگاه مجزا می شود؛ اولی خوابگاه بحران و بازپروری و دیگری خوابگاه سلامت و خانه امن نام دارد.

از آنجا که دیگر مراکز اورژانس اجتماعی استان شبانه روزی نبوده و فاقد خوابگاه هستند، این مرکز جور آنها را می کشد و مراجعه کنندگان شهرستان های استان را پذیرش می کند.

اول از هر چیز تمیزی مرکز به چشم می آید؛ برخلاف آنچه تصور می کردم بسیار مرتب، تمیز و امکانات رفاهی لازم برای مددجویان فراهم است؛ خانم کاشی که متوجه نگاه های کنجکاو من شده توضیح می دهد که این مرکز سال گذشته بازسازی شده و همه امکانات اعم از وعده های غذایی، کلاس های آموزشی و اردوهای تفریحی برای زنان و دختران مستقر در این خوابگاه فراهم شده است.

کاشی ادامه می دهد: اردوهای تفریحی همچون بازدید از موزه ها برای دختران و زنان این مرکز برگزار می شود تا احساس نکنند جایگاهی در جامعه ندارند؛ چرا که این احساس باعث آسیب بیشتر می شود.

نگاهم به برد آموزشی اتاق می خورد؛ برایم جالب است برنامه خوابگاه در هفته اول ماه رمضان بر روی آن نوشته شده است: خواندن یک حزب از قرآن به صورت روزانه، آموزش فواید بهداشت فردی و خود مراقبتی، برگزاری مسابقه آشپزی بین مددجویان 2 خوابگاه، ادامه آموزشی هنری هفته گذشته، تمرین نرمش و حرکات هوازی به صورت منسجم، آموزش مهارت زندگی و آموزش فواید روزه از برنامه های این هفته مددجویان است.

کاشی توضیح می دهد و می گوید: اینجا آموزش مهارت های 10 گانه در اولویت قرار دارد تا مددجویان در مدتی که در این خوابگاه ساکن هستند مهارت هایی همچون قاطعیت داشتن و نه گفتن را فرا گیرند و در مواجهه با آسیب های اجتماعی قدرتمند شوند.

در مورد مدت اقامت مددجویان در این خوابگاه ها از او سوال می کنم و مسئول اورژانس اجتماعی شهرستان همدان می گوید: بنا بر نوع مشکل، مددجویان از سه روز تا یک سال می توانند در این خوابگاه ها بمانند تا در نهایت زمینه بازگشت به خانواده، ادامه تحصیل یا ازدواج آنان فراهم شود و اگر هیچکدام از این اتفاقات رخ نداد با انجام اقدامات توانمندسازی و اعمال نظارت های خاص، تیم تخصصی مرکز زندگی مستقلی را برای مددجو فراهم می کند.

از کاشی در مورد سختی های مدیریت این مرکز سوال می کنم و وی که انگار با این سوال، مشکلات مرکز از جلوی چشمش عبور می کند، می افزاید: هر موردی که در مرکز پذیرش شود هماهنگی اش با من است به همین خاطر، شماره تلفن من را همه کلانتری ها و قضات استان دارند و باید همه ساعات شبانه روز در دسترس باشم و هماهنگی های لازم را انجام دهم.

وی اضافه می کند: به همین دلیل هیچ وقت آرامش ندارم اما حالا هماهنگ شده تا خط تلفن خوابگاه 12 شب تا 6 صبح برای پاسخگویی فعال باشد.

بازدید قرار است به پایان برسد اما مسئول حوزه آسیب‌ های اجتماعی اداره کل بهزیستی استان همدان به ما می پیوندد و در مورد ساختار اورژانس اجتماعی توضیحات جالب و ملموسی می دهد.

الهام آزادنام توضیح می دهد: اورژانس اجتماعی سومین اورژانس کشور بعد از اورژانس درمانی و انتظامی است و اورژانس اجتماعی (یا همان مرکز مداخله در آسیب های فردی، خانوادگی و اجتماعی) همانند بیمارستان یا کلانتری ها عمل می کند که افراد به آنجا مراجعه می کنند یا به آنجا ارجاع داده می شوند.

وی با مثالی تبیین می کند: همانطور که برای تماس با اورژانس درمانی خط 115 و برای تماس با اورژانس انتظامی از خط 110 استفاده میکنیم برای ارتباط با اورژانس اجتماعی نیز خط 123 فعال است.

آزادنام عملکرد خودروی خدمات اجتماعی سیار را به مثابه آمبولانس مراکز درمانی و موتورهای سیار 110 می شمارد و می گوید: عملکرد پایگاه های خدمات اجتماعی اورژانس اجتماعی نیز همچون مراکز بهداشت یا کانکس های انتظامی است و خدمات ما را با استقرار در مراکز حاشیه ای به مردم این مناطق ارائه می دهند.

وی اضافه می کند: در حال حاضر در سه منطقه خضر، مجید آباد و حصار مطهری در شهر همدان و مناطق حاشیه ای نهاوند و ملایر این نیروها مستقر هستند.

در ادامه کارشناس مسئول مداخلات اورژانس اجتماعی بهزیستی استان همدان نیز توضیحاتی در مورد خروجی عملکرد مرکز اورزانس اجتماعی همدان می دهد.

ناصر شایگان می گوید: خروجی خط اورژانس اجتماعی، نمایی کلی اما نه دقیق از آسیب های اجتماعی به ما می دهد و به خصوص در مورد آسیب هایی که در خانواده ها هست برای مسئولان استان کاربرد دارد که بفهمند چه وضعیتی در استان حاکم است.

وی زنان و کودکان را 2 قشر در معرض بیشترین آسیب ها و خطرها در استان می داند و می افزاید: باید سطح اطلاعات مردم از خدماتی که در جامعه برایشان فراهم است، افزایش یابد؛ از طرفی زیر ساخت های دریافت خدمات برای مردم فراهم شود و همه دستگاه ها به وظایفی که برایشان در خصوص آسیب های اجتماعی تعریف شده است، عمل کنند.

شایگان ادامه می دهد: مجموعه اورژانس اجتماعی خط 123 فقط مصاحبه با کارشناسان ما نیست بلکه معرفی منابع اجتماعی به مردم، یکی از رسالت های این خط است؛ به طوریکه یک بانک اطلاعاتی از منابع حمایتی و اجتماعی در خط 123 وجود دارد و اگر یک تماس گیرنده لازم باشد تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) قرار گیرد، کارشناسان ما او را به این نهاد ارجاع می دهند و اگر به خدمات مشاوره احتیاج داشته باشد، به مشاور ارجاع می دهد و حتی آدرس مرکز مشاوره را هم در اختیار او می گذارند.

اما صحبت های معاون امور اجتماعی اداره کل بهزیستی همدان شمایی کلی از آمار عملکرد این مرکز ارائه می دهد. جمشید شیران می گوید: خدمات اورژانس اجتماعی و خطوط 123 به صورت تلفیقی در خصوص مداخله در بحران فردی، خانوادگی و اجتماعی عمل می ‌کنند و تیم سیار اورژانس اجتماعی شامل خودروها و پایگاه های خدمات اجتماعی هستند که با داشتن تخصص کادر فعال آن در زمان بحران در دسترس و به موقع وارد می ‌شوند.

وی در خصوص مزیت های وجود اورژانس اجتماعی در جامعه نیز می افزاید: این بخش قصد دارد با مداخه بهنگام روانی و اجتماعی بتواند پیش از دستگاه قضا و نیروهای انتظامی و یا در کنار آنها در خصوص گروه‌ های هدف وارد عمل شود.

شیران با بیان اینکه اورژانس 123 به شناسایی آسیب های اجتماعی شایع و در حال شیوع در سطح کشور، منطقه و محل می پردازد، بیان می کند: اهداف اورژانس اجتماعی در دسترس قرار دادن خدمات اورژانسی به آحاد جامعه و ارتقای توانمندسازی افراد در معرض آسیب برای مقابله با مسائل اجتماعی در شرایط بحرانی است.

معاون امور اجتماعی اداره کل بهزیستی استان همدان گروه‌ های هدف اورژانس اجتماعی را شامل زوج های متقاضی طلاق، افراد دارای اختلافات حاد خانوادگی، زنان و دختران در معرض آسیب اجتماعی، افرادی که قصد خودکشی دارند، کودکان خیابانی و کودکان کار، همسران آسیب دیده، مبتلایان به اختلالات جنسی و دختران و پسران فراری از منزل اعلام می کند که به صورت خودمعرفی یا ارجاعی توسط تیم سیار 123 مورد کارشناسی تیم اورژانس اجتماعی قرار می ‌گیرند.

وی با بیان اینکه خدمات این اورژانس به صورت سرپایی، نگهداری، روانشناسی، تربیتی، فرهنگی و آموزشی انجام می شود، تاکید می کند: بازگشت فرد به خانواده یکی از مهمترین اهداف اورژانس اجتماعی است.

معاون امور اجتماعی اداره کل بهزیستی همدان با بیان اینکه بیشترین تماس های انجام شده با خط 123 استان همدان در ارتباط با اختلافات حاد خانوادگی است، اضافه می کند: سال گذشته یک هزار و 221 مورد تماس تلفنی در ارتباط با اختلافات حاد خانوادگی در اورژانس اجتماعی همدان ثبت شد و بعد از اختلافات حاد خانوادگی، بیشترین تماس ها با اورژانس اجتماعی همدان در حوزه طلاق و پس از آن در موضوع همسر آزاری است.

شیران ادامه می دهد: همه شهرستان های استان همدان بجز شهرستان فامنین مجهز به ناوگان اورژانس اجتماعی است و در این مراکز فعالیت های مختلف شامل خط تلفن 123، خدمات اجتماعی سیار، مراکز مداخله در بحران های فردی، خانوادگی و اجتماعی و پایگاه های خدمات اجتماعی ارائه می شود.

وی بیان می کند: 108 نیروی متخصص شامل مددکاران اجتماعی، روانشناسان، کارشناسان حقوقی، کارشناسان علوم اجتماعی و کارشناسان علوم تربیتی در سطح در استان همدان فعال هستند و از این تعداد 39 نفر در اورژانس اجتماعی شهرستان همدان مشغول به کار هستند.

خبرنگار : الهام تدین ؛ ایرنا 

کد خبر 491

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
1 + 1 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 1
  • نظرات در صف انتشار: 1
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • خودم JP ۱۲:۱۱ - ۱۳۹۸/۰۳/۲۹
    2 0
    کاش توی تمام این متن بلند و بالا یک خط هم راجع به سختی کار اون کارشناسای بیچاره میگفتن و دریافتی شون رو هم اعلام میکردن.

خدمات الکترونیک پرکاربرد