کودکان کار؛ کودکانی پشت چراغ قرمز زندگی -سپهرغرب
سپهرغرب، گروه خبر - شکیبا کولیوند: کودکان کار، کودکانی که هر روز جلوی چشمان ما هستند و دستان کوچکشان که رنگ و بوی دستان بزرگسالان را دارد، بارها به سمتمان دراز شده است اما... اما به راستی چه شرایطی از یک کودک، کودک کار میسازد و او را پشت چراغ قرمز زندگی نگه میدارد؟
بر اساس گزارشهای سازمان جهانی کار در سپتامبر 2017، 152 میلیون کودک در سنین 5 تا 17 سال یا تقریباً از هر 10 کودک یکی از آنها ناگزیر به تحمل کار اجباری هستند؛ اگر چه آمارهای این سازمان حاکی از کاهش کار اجباری کودکان از سال 2000 است، اما روند کاهش این پدیده بین سالهای 2012 تا 2016 میلادی با کندی همراه بوده و بر این اساس همچنان تا سال 2025 میلادی تعداد 121 میلیون کودک همچنان درگیر کار اجباری خواهند بود.
وضعیت در کشور ایران نیز این روزها با توجه به شرایط اقتصادی پیشِرو به سمتی میرود که اگر در گذشته یک نفر کار میکرد و خرج خانواده 10 نفره را میداد، این روزها پدر و مادر کار میکنند تا شاید بتوانند بخشی از خرج فرزندشان را در کنار اجارهخانه و اقساط تلنبار شده، بپردازند بدین سان روند صعودی افزایش کودکان کار این روزها دور از انتظار نخواهد بود اما در این بین به راستی وظیفه دستگاههای متولی چیست؟ آیا تمامی کودکان کار که در اطرافمان میبینیم، والدینی دارند که به لحاظ اقتصادی با مشکل روبرو هستند یا این درآمدزایی از طریق کودکان به نوعی برایشان لذتبخش شده است و راهی برای دستیابی به درآمدهای فضایی و کودک را منبع کسب درآمد خانواده دیدهاند؟22 خردادماه یا 12 ژوئن روز جهانی مبارزه با کار کودک است؛ روزی که قدمها به سوی اجرایی شدن ماده 32 پیمان جهانی حقوق کودک برداشته میشود تا از کودکانی که رشد و سلامتی آنها قربانی شرایط است، مورد حمایت قرار گیرند بدین واسطه دولت حداقل سن کار و شرایط کار را برای کودکان مشخص نموده و سازمان بهزیستی به عنوان یکی از دستگاههای دولتی سر و کار زیادی با این کودکان و خانوادههای آنها دارد؛ بدین ترتیب روز گذشته، مسابقه فوتسال ویژه کودکان از سوی مرکز حمایتی-آموزشی کودک و خانواده اندیشه نیک در سالن ورزشی پارک کودک همدان برگزار شد.
روند رو به رشد کودکان کار در همدان
در حاشیه این مراسم رئیس بهزیستی شهرستان همدان، رضا افشاری در گفت و گو با خبرنگار سپهرغرب با تاکید بر اینکه سال 1396، تعداد 135 کودک کار در استان همدان شناسایی شده است که این میزان در سال 1397 به تعداد 150 نفر افزایش یافت، عنوان کرد: در سه ماهه نخست سال جاری نیز تعداد 34 کودککار شناسایی شده است.
وی با بیان اینکه بیشتر کودکانکار، دختر هستند اظهار کرد: کودکانکار شناسایی شده عموماً پسر هستند اما در اصل بیشتر دختران در وادی کار وارد میشوند اما شناسایی آنها سخت است چرا که دختران در محیطهای شلوغ و عمومی فعالیت دارند و در سیل جمعیت شناسایی آنها با مشکل روبرو است اما پسران در محیطهای مشخصتر فعالیت دارند بدین ترتیب بهتر و سریعتر شناسایی میشوند به نوعیکه در باغ بهشت همدان یا سر چهارراهها میتوان تعداد زیادی از این کودکان را پیدا کرد که مشغول کسب درآمد هستند اما بیشتر همین کودکان را پسران تشکیل میدهند.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه کودککار به فردی اطلاق میشود که زیر 18 سال است و این کودکان به صورت اجباری مشغول به کار هستند، یادآور شد: کار کودکان از نظر قانونی جرم محسوب میشود و والدین باید در برابر کار کودکشان پاسخگو باشند چرا که کودکان باید تحصیل کنند و به فعالیتهای ورزشی و تفریحی بپردازند نه آن که وارد وادی کار و اشتغال شوند.
رئیس بهزیستی شهرستان همدان در خصوص معضلهایی که در کمین کودکان کار است، بیان کرد: این کودکان گاهی اوقات در دامهای فروش موادمخدر یا افرادی میافتند که از آنها سوءاستفاده میکنند بدین سان نباید از آسیبهای اجتماعی که همواره کودکان کار را تهدید میکنند، غافل بود.
افشاری با تاکید بر اینکه سازمان بهزیستی به هر نحوی به کودک و خانواده وی خدماتی میدهد تا از کار کودک جلوگیری شود، خاطر نشان کرد: این سازمان حمایتهای روانی، اجتماعی، جسمانی و معنوی برای کودکانکار را مدنظر دارد اما از نظر مالی نمیتوانیم طبق دستورالعملها این کودکان را حمایت چندانی کنیم اما با این حال، در طی برگزاری طرح عیدانه سرکشی از خانوادههای کودکانکار در همدان انجام شد و از طریق خیرین بستههای حمایتی به آنها اهدا گردید.
وی با اشاره به اجرای طرح مهرانه در همدان بیان کرد: این طرح که در ابتدای مهرماه انجام میشود با تهیه وسایل مدرسه، کودکانکار را به مدرسه رفتن ترغیب مینماید.
این مقام مسئول با تاکید بر اینکه اداره بهزیستی بودجه و اعتباری برای این هزینهکردها ندارد، یادآور شد: این روندها با پیگیری و کمکهای خیرین پیش میرود و با این کمکها سعی داریم تا حمایتهای تحصیلی را نیز برای این کودکان در پیش بگیریم کما اینکه پایان سال گذشته نیز برای هر کودک، در حدود 200 هزار تومان واریز شد.
وی در خصوص آمارهای مطرح شده در خصوص تعداد کودکان کار نیز بیان کرد: در شهرستانهای کوچک عموماً والدین کودکان خود را به کار نمیگمارند چرا که از سویی در مناطق کوچک، افراد یکدیگر را بیشتر میشناسند و از سویی در مراکز استانها کسب درآمد بیشتر است و بیشتر کودکانکار شناسایی شده در شهرستان همدان فعال بودهاند.
رئیس بهزیستی شهرستان همدان در ادامه صحبتهای خود به فرهنگ مردم همدان اشاره کرد و در این زمینه گفت: مردم همدان عموماً فرزندان خود را در تابستان برای مهارتآموزی وارد مشاغل آزاد میکنند، اگر چه کار کردنهای اجباری و تحمل سختی کار برای کودکان درست نیست اما اگر این مهارتآموزیها همراه با نظارت باشد، مشکلی پیش نمیآید اما اگر نظارت بر این کارها نباشد و کودک در قبال کارهای دون پایهای چون پادویی کردن، حقوق کمی دریافت کند یا وارد وادی دیگری که آسیبهایی او را تهدید کند، گردد باید گفت که همین کارهای تابستانی هم نامناسب و خطا خواهند بود.
افشاری با تاکید بر لزوم مهارتآموزی در سنین پایین عنوان کرد: کسب تجربه و آموختن فنون برای افراد از سنین پایین لازم است تا آنها را بتواند در آینده مسئولیتپذیر بار آورد اما نباید هر کاری، هر محیطی و در قبال هر درآمدی کودکان از سوی والدین به کار گماشته شوند و در صورت نبود نظارت بر محیط کار، شاهد خواهیم بود که همین کودکان در آینده با آسیبهایی روبرو میشوند و وارد وادیهای خطرناکی میشوند که نه تنها والدین، بلکه مسئولان مربوطه نیز نمیتوانند به داد آنها برسند!
رئیس بهزیستی شهرستان همدان در پایان گفت و گو با خبرنگار سپهرغرب یادآور شد: عموم کودکانکار دارای سرپرست هستند و پس از شناسایی این کودکان، سازمان بهزیستی در مسیر ساماندهی آنها قدم برمیدارد به نوعی که موسسههایی وابسته به سازمان بهزیستی حمایتهای این کودکان را آغاز میکنند و مددکاران این موسسات و مراکز همواره کودکان و خانوادههای آنها را تحت نظارت قرار میدهند که مبادا در کنار دریافت این خدمات، والدین باز هم کودکان خود را به کار بفرستند.
بار سنگین فقر بر شانههایی ضعیف
کودکانکار از مردم شهر جدا نیستند اما به راستی گویی در دنیای پرمشغله این روزهایمان کودکانکار جلوی چشمانمان هستند اما سعی میکنیم آنها را نبینیم!
کودکان فالفروش، گلفروش و آدامسفروش و دعا فروش، بخش خوب ماجرا است؛ از سو تر را هم باید دید... کودکانی که در کارگاههای زیرزمینی به راستی به استثمار گرفته میشوند و بار سنگین فقر و زندگی سیاهشان را با شانههای ضعیف و کوچکشان به سختی میکشند، کودکانی که هزینه اعتیاد والدینشان را میپردازند و در این مسیر دردناک مورد آماج خشونت قرار میگیرند یا در معرض نگاههای ترحم آمیز شهروندان شانه خم میکنند و با دستان کوچکشان، اشک را از صورت غم زده شان پاک میکنند..
به راستی حال که با افزایش شمار کودکانکار روبرو هستیم، این موضوع را بایستی زنگ خطری بدانیم چرا که این آمارها نشان میدهد که اقداماتمان برای ریشهکنی این معضل جوابگو نبوده و حقا که تغییر رویهای با نگاهی همه جانبه را میطلبد.
نظر شما