نگاهی اجمالی و مقایسه‌ای بر وضعیت زنان سرپرست خانوار کشور و استان کرمانشاه

به گزارش روابط عمومی اداره‌کل بهزیستی استان کرمانشاه؛

 با توجه به روند تغییرات سرپرست خانواده‌ها بر حسب جنس، طی سال ۱۳۳۵ تا ۱۳۹۵ میانگین رشد ۶۰ ساله خانوارهای زن سرپرست ۴ درصد و مرد سرپرست ۳ درصد می‌باشد. در واقع به نسبت جمعیت سه میلیون نفری نرخ رشد خانواده‌های زن سرپرست سریع‌تر است.

مطابق پژوهش مرکز آمار؛ این عدد در سال ۱۴۰۰ به بیش از ۳۵۰۰۰۰۰ هزار نفر در کل کشور رسیده است که تقریباً معادل ۲۰ درصد رشد سالیانه می‌باشد.

ارقام مربوط به ساختار سنی این گروه از زنان در کشور، حاکی از آن است که حدود ۲۶ درصد از آن‌ها در گروه سنی ۲۵ تا ۴۴ سال، ۳۸ درصد بین ۴۵ تا ۶۴ سال و ۳۲ درصد نیز بین سنین ۶۵ ساله و بالاتر قرار دارند. به بیان دیگر، هر چه سن زنان افزایش می یابد، احتمال قرار گرفتن آن‌ها بدین گروه زنان سرپرست خانوار بیشتر می‌شود.
 
براساس گزارش پژوهشکده آمار سال ۹۰، ۲۶ درصد از زنان سرپرست خانوار باسواد و ۷۴ درصد بی‌سواد و کم‌سواد هستند.

۴۳٫۳ در صد از کل خانوارهای زن سرپرست در دو دهک اول درآمد است و در معرض فقر مطلق هستند.

بار تکفل خانوارهای زن سرپرست بیش از خانوارهای مردسرپرست است. در خانوارهای زن سرپرست به طور متوسط به ازای هر فرد شاغل ۷/۳ فرد غیرشاغل وجود دارد و این درحالی است که از کمترین میزان درآمد در مشاغل ناپایدار برخوردارند.

و اما میانگین زنان سرپرست خانوار استان کرمانشاه ۱۳.۱% (سال  ۱۳۹۹) با تعداد ۷۵۷۸۸ خانوار که در مقایسه بامیانگین کشوری یعنی ۱۲/۷ %، به میزان ۰.۴ بالاتر است و در سایر شاخص‌های سواد، درآمد و بار تکفل نیز از میانگین کشوری نیز بالاتر می‌باشد.

تا پایان اسفند ماه ۱۴۰۲ آمار زنان سرپرست خانوار تحت پوشش بهزیستی استان کرمانشاه ۵۷۸۰ خانوار می‌باشد. یعنی ۷.۶ درصد کل زنان سرپرست خانوار استان.  

مهم‌ترین دلیل تقاضای حمایت از سوی زنان سرپرست خانوار استان کرمانشاه، فوت سرپرست خانوار با بیش ۵۲.۶ درصد و بعد از آن به ترتیب طلاق با حدود ۲۲.۴ درصد، از کارافتادگی سرپرستان خانوار با ۱۵ درصد، دختران خودسرپرست و سرپرست خانوار ۸ درصد، همچنین اعتیاد و زندانی بودن با حدود ۲ درصد می‌باشد.

از مسائل مبتلا به بانوان سرپرست خانوار استان کرمانشاه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۲۹۵۵ بانوی سرپرست خانوار فاقد مسکن شخصی هستند.
بالا رفتن آمار زنان سرپرست خانوار به دلایل متعدد از یک‌سو و از طرفی به بالا رفتن هزینه‌های اجاره‌بهاء و خرید مسکن  - اجبار به زندگی در حاشیه شهر و پر خطر، آسیب‌های اجتماعی و سوءاستفاده‎های مختلف از این گروه را خصوصاً برای زنان جوان و فرزندانشان افزایش می‌دهد.
"بانوان سرپرست خانوار از حمایت و چتر قانون کار به هر نحو بهره‌مند نیستند":
اغلب بانوان سرپرست خانوار در مشاغل کاذب، پر خطر، پر آسیب اجتماعی و اخلاقی با درآمد پایین، مشاغل فصلی، کشاورزی و فعالیت‌های تولیدی و خدماتی در منزل بدون چتر حمایتی قانون کار و در محیط‌های بعضاً نامناسب با دستمزد ناکافی مشغول فعالیت هستند. همچنین در مشاغل خانگی فقدان مکان مناسب ایمن از نظر استاندارهای کار و فقدان حمایت بیمه کار خانگی، که همگی موجب پس‌رفت رفاه زندگی و کاهش سلامت جسم و جان سرپرستان خانوار می‌گردد که چالش توانمندسازی پایدار را به همراه خود دارد.
"قوانین حقوقی پشتیبان بانوان سرپرست خانوار نیست":
 

عدم حمایت حقوقی قاطع و کافی در هنگام طلاق یا فوت همسر (موضوع ارث) منجر به از دست رفتن حقوق بانوان می‌شود.

با توجه به نرخ بالای طلاق و آسیب‌های مبتلا به خلاء حمایت قانونی و سیاستگذاری اجتماعی در راستای حمایت از زنان مطلقه و یا درشرف طلاق  در خصوص دریافت مهریه و یا نفقه که اغلب بنا بر احساسات و هیجانات و عواطف مادری آن را بذل و در عوض آن فرزندان به حضانت گرفته می‌شوند، کاملاً مشهود می‌باشد. لذا تدوین قوانین حقوقی  و حمایت از زنان موصوف به منظور دریافت حداکثری حقوق خود از جمله مهریه، مخارج فرزندان و... ضروری به نظر می‌رسد زیرا نه‌تنها زنان بلکه فرزندان آنان نیز در عسر و حرج خواهند بود.

"بانوان سرپرست خانوار با چالش‌های بیماری خود و یا هزینه‌ها و بیازمندی‌های بهداشتی عضو بیمار صعب‌الاعلاج، معلول و ناتوان در خانواده گریبان‌گیر هستند:
عدم توانایی تأمین هزینه‌های درمان، جامع و کافی نبودن خدمات بیمه سلامت، فقدان بیمه تکمیلی منجر به صرف نظر نمودن از طول درمان زنان و یا اعضای خانواده آن‌ها می‌باشد این شاخص مهم، توسعه اجتماعی بانوان را به چالش کشیده است و برای داشتن نیروی کار و جامعه سالم ضرورت سیاستگذاری در بحث هزینه‌های درمانی و بیمه تکمیلی خانواده‌های زن سرپرست از اهم موضوعات می‌باشد.

برای پیوستن به کانال اداره‌کل بهزیستی استان کرمانشاه در پیام‌رسان ایتا، اینجا را لمس کنید